Thủ tục khiếu nại hành chính khi doanh nghiệp bị thu hồi đất

Thủ tục khiếu nại hành chính khi doanh nghiệp bị thu hồi đất đòi hỏi tuân thủ về trình tự, thời hạn và hình thức theo quy định của pháp luật khiếu nại và đất đai. Quá trình này bao gồm hai giai đoạn với các yêu cầu về hồ sơ, thẩm quyền giải quyết và thời gian thực hiện khác nhau. Doanh nghiệp cần nắm chắc cơ sở pháp lý và các bước thực. Bài viết dưới đây hướng dẫn chi tiết quy trình khiếu nại và các lưu ý quan trọng cho doanh nghiệp.

Cơ sở pháp lý cho việc khiếu nại quyết thu hồi đất

Tại khoản 1 Điều 237 Luật Đất đai 2024 nêu rõ: Người sử dụng đất, người có quyền và nghĩa vụ liên quan đến sử dụng đất có quyền khiếu nại, khởi kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính về quản lý đất đai.

Đồng thời, theo Điều 40 Nghị định 102/2024/NĐ-CP đã quy định về khiếu nại quyết định thu hồi đất, cưỡng chế thu hồi đất như sau: Người có đất thu hồi, tổ chức, cá nhân có liên quan có quyền khiếu nại về việc kiểm đếm bắt buộc, cưỡng chế thực hiện kiểm đếm bắt buộc, thu hồi đất, cưỡng chế thu hồi đất theo quy định của pháp luật về khiếu nại.

Tại khoản 1, Điều 7, Luật Khiếu nại 2011 có quy định khi có căn cứ cho rằng quyết định hành chính, hành vi hành chính là trái pháp luật, xâm phạm trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của mình thì người khiếu nại khiếu nại lần đầu đến người đã ra quyết định hành chính hoặc cơ quan có người có hành vi hành chính hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật tố tụng hành chính.

Như vậy, khi có căn cứ cho rằng quyết định thu hồi đất là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình thì doanh nghiệp có quyền khiếu nại quyết định này theo trình tự thủ tục hướng dẫn tại Luật Khiếu nại 2011

Căn cứ khiếu nại của doanh nghiệp đối với quyết định thu hồi đất

Doanh nghiệp có thể thực hiện giải quyết quyết định thu hồi đất dựa trên nhiều cơ sở pháp lý cụ thể:

• Thứ nhất, Căn cứ thu hồi đất không thuộc một trong số các trường hợp Nhà nước có quyền thu hồi đất được quy định từ Điều 78 đến Điều 82, Luật Đất đai 2024
• Thứ hai, vi phạm về thẩm quyền ban hành quyết định thu hồi đất
• Thứ ba, vi phạm trình tự, thủ tục ban hành quyết định thu hồi đất
• Thứ tư, vi phạm trình tự, thủ tục thực hiện việc thu hồi đất..
• Thứ năm, doanh nghiệp có quyền khiếu nại khi không đồng ý với giá trị bồi thường đất và tài sản trên đất đã được xác định.
• Cuối cùng, thiếu minh bạch hoặc cung cấp thông tin không đầy đủ trong quá trình thu hồi đất là căn cứ khiếu nại

Quy trình thủ tục khiếu nại hành chính khi doanh nghiệp bị thu hồi đất

Người khiếu nại khiếu nại lần đầu đến người đã ra quyết định thu hồi đất hoặc ủy ban nhân dân nơi người đã ra quyết định thu hồi đất bằng khiếu nại hoặc khiếu nại trực tiếp.

Thời hiệu khiếu nại là 90 ngày, kể từ ngày nhận được quyết định hành chính hoặc biết được quyết định hành chính, hành vi hành chính. Trường hợp trở ngại khách quan vì ốm đau, thiên tai, địch họa, đi công tác, học tập ở nơi xa hoặc vì những người khiếu nại không thực hiện được quyền khiếu nại theo đúng thời hiệu thì thời gian có trở ngại đó không tính vào thời hiệu khiếu nại.

Theo khoản 1, Điều 7, Luật Khiếu nại 2011 trường hợp người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết lần đầu hoặc quá thời hạn quy định mà khiếu nại không được giải quyết thì có quyền khiếu nại lần hai đến Thủ trưởng cấp trên trực tiếp của người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật tố tụng hành chính.

Thủ tục khiếu nại hành chính khi doanh nghiệp bị thu hồi đất lần đầu

Người khiếu nại nộp đơn khiếu nại hoặc trực tiếp khiếu nại tới cơ quan và cá nhân có thẩm quyền giải quyết. Thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu thuộc về cơ quan, cá nhân đã ra quyết định thu hồi đất, đền bù và hỗ trợ tái định cư:

• Chủ tịch UBND cấp tỉnh đối với các quyết định thu hồi đất của UBND cấp tỉnh;
• Chủ tịch UBND cấp huyện đối với các quyết định thu hồi đất của UBND cấp huyện.

Hồ sơ khiếu nại lần đầu

Việc khiếu nại được thực hiện bằng đơn khiếu nại hoặc khiếu nại trực tiếp.Trường hợp khiếu nại được thực hiện bằng đơn thì trong đơn khiếu nại phải ghi rõ ngày, tháng, năm khiếu nại; tên, địa chỉ của người khiếu nại; tên, địa chỉ của cơ quan, tổ chức, cá nhân bị khiếu nại; nội dung, lý do khiếu nại, tài liệu liên quan đến nội dung khiếu nại và yêu cầu giải quyết của người khiếu nại. Đơn khiếu nại phải do người khiếu nại ký tên hoặc điểm chỉ.

• Đơn khiếu nại: Đơn khiếu nại cần được lập theo mẫu (Mẫu số 01 ban hành kèm theo Nghị định 124/2020/NĐ – CP) ghi rõ thông tin cá nhân của người khiếu nại, nội dung khiếu nại, lý do không đồng ý với quyết định thu hồi đất và yêu cầu giải quyết.
• Quyết định thu hồi đất: Bản sao y quyết định thu hồi đất mà người khiếu nại cho rằng không đúng hoặc ảnh hưởng đến quyền lợi của mình.
• Giấy tờ liên quan: Các giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất hợp pháp, như Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy tờ mua bán, chuyển nhượng đất…
• Các chứng cứ, tài liệu bổ sung chứng minh cho nội dung khiếu nại, như hình ảnh, video, văn bản pháp luật liên quan…

Trình tự thủ tục giải quyết khiếu nại lần đầu

Trình tự thủ tục giải quyết khiếu nại lần đầu được hướng dẫn từ Điều 27 đến Điều 32, Luật Khiếu nại 2011, cụ thể gồm các bước:

• Bước 1: Tiếp nhận và thụ lý đơn khiếu nại: Trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận được khiếu nại thuộc thẩm quyền mà không thuộc một trong các trường hợp được quy định tại Điều 11 của Luật này, người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu phải thụ lý giải quyết; thông báo bằng văn bản cho người khiếu nại, cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền chuyển khiếu nại đến và cơ quan thanh tra nhà nước cùng cấp biết, trường hợp không thụ lý giải quyết thì phải nêu rõ lý do.
• Bước 2: Xác minh nội dung khiếu nại
• Bước 3: Tổ chức đối thoại
• Bước 4:Gửi quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu: Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày có quyết định giải quyết khiếu nại.

Thời hạn giải quyết khiếu nại

Không quá 30 ngày, kể từ ngày thụ lý; đối với vụ việc phức tạp thì thời hạn giải quyết có thể kéo dài hơn nhưng không quá 45 ngày, kể từ ngày thụ lý. Ở vùng sâu, vùng xa đi lại khó khăn thì thời hạn giải quyết khiếu nại không quá 45 ngày, kể từ ngày thụ lý; đối với vụ việc phức tạp thì thời hạn giải quyết có thể kéo dài hơn nhưng không quá 60 ngày, kể từ ngày thụ lý.

Thủ tục khiếu nại hành chính khi doanh nghiệp bị thu hồi đất lần 2

Thủ tục khiếu nại lần hai được áp dụng trong trường hợp: Người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết lần đầu hoặc quá thời hạn quy định mà khiếu nại lần đầu không được giải quyết; Người khiếu nại phải gửi đơn kèm theo quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu, các tài liệu có liên quan cho người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai.

• Người khiếu nại khiếu nại lần hai đến thủ trưởng cấp trên trực tiếp của người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu.
• Thời hiệu giải quyết: 30 ngày, kể từ ngày hết thời hạn giải quyết khiếu nại mà khiếu nại lần đầu không được giải quyết hoặc kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu; Đối với vùng sâu, vùng xa đi lại khó khăn thì thời hạn có thể kéo dài hơn nhưng không quá 45 ngày.

Trình tự thủ tục giải quyết khiếu nại lần 2 được quy định từ Điều 36 đến Điều 41, Luật Khiếu nại 2011

Hồ sơ khiếu nại lần đầu

Theo khoản 1 Điều 33, Luật Khiếu nại 2011 thì hồ sơ khiếu nại lần 2 tương tự, tuy nhiên trường hợp khiếu nại lần hai thì người khiếu nại phải gửi đơn kèm theo quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu, các tài liệu có liên quan cho người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai

Trình tự thủ tục

• Bước 1: Thụ lý giải quyết khiếu nại lần hai

Trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận được đơn khiếu nại thuộc thẩm quyền giải quyết của mình và không thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 11 của Luật này, người giải quyết khiếu nại lần hai phải thụ lý giải quyết và thông báo bằng văn bản cho người khiếu nại, cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền đã chuyển khiếu nại đến và cơ quan thanh tra nhà nước cùng cấp biết; trường hợp không thụ lý giải quyết thì phải nêu rõ lý do.

• Bước 2: Xác minh nội dung khiếu nại lần hai
• Bước 3: Tổ chức đối thoại lần hai
• Bước 4: Ra Quyết định giải quyết khiếu nại lần hai
• Bước 5: Gửi, công bố quyết định giải quyết khiếu nại

Trong thời hạn 07 ngày, kể từ ngày có quyết định giải quyết khiếu nại, người giải quyết khiếu nại lần hai phải gửi quyết định giải quyết khiếu nại

Thời hạn giải quyết khiếu nại

Điều 37, Luật Khiếu nại 2011 quy định thời hạn giải quyết khiếu nại lần hai như sau:

• Thời hạn giải quyết khiếu nại lần hai không quá 45 ngày, kể từ ngày thụ lý; đối với vụ việc phức tạp thì thời hạn giải quyết khiếu nại có thể kéo dài hơn nhưng không quá 60 ngày, kể từ ngày thụ lý.
• Ở vùng sâu, vùng xa đi lại khó khăn thì thời hạn giải quyết khiếu nại không quá 60 ngày, kể từ ngày thụ lý; đối với vụ việc phức tạp thì thời hạn giải quyết khiếu nại có thể kéo dài hơn, nhưng không quá 70 ngày, kể từ ngày thụ lý

Hồ sơ giải quyết khiếu nại

Hồ sơ giải quyết khiếu nại được quy định trong Luật Khiếu nại, tùy vào giải quyết khiếu nại lần đầu hay lần 2 mà hồ sơ giải quyết là khác nhau. Hồ sơ giải quyết khiếu nại phải được đánh số trang theo thứ tự tài liệu và được lưu giữ theo quy định của pháp luật. Trường hợp người khiếu nại khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án thì hồ sơ đó phải được chuyển cho Tòa án có thẩm quyền giải quyết khi có yêu cầu.

Đối với khiếu nại lần đầu

Theo Điều 34, Luật Khiếu nại 2011 việc giải quyết khiếu nại phải được lập thành hồ sơ. Hồ sơ giải quyết khiếu nại bao gồm:

• Đơn khiếu nại hoặc bản ghi lời khiếu nại;
• Tài liệu, chứng cứ do các bên cung cấp;
• Biên bản kiểm tra, xác minh, kết luận, kết quả giám định (nếu có);
• Biên bản tổ chức đối thoại (nếu có);
• Quyết định giải quyết khiếu nại;
• Các tài liệu khác có liên quan.

Hồ sơ giải quyết khiếu nại phải được đánh số trang theo thứ tự tài liệu và được lưu giữ theo quy định của pháp luật. Trường hợp người khiếu nại khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án thì hồ sơ đó phải được chuyển cho Tòa án có thẩm quyền giải quyết khi có yêu cầu.

Đối với khiếu nại lần hai

Việc giải quyết khiếu nại lần hai phải được lập thành hồ sơ theo quy định tại Điều 34 của Luật Khiếu nại 2011, kèm theo ý kiến bằng văn bản của Hội đồng tư vấn (nếu có)

Luật sư tư vấn hồ sơ và thủ tục khiếu nại khi doanh nghiệp bị thu hồi đất

• Phân tích giải pháp, căn cứ khiếu nại quyết định thu hồi đất
• Rà Kiểm soát toàn bộ hồ sơ pháp lý liên quan đến quyền sử dụng đất của doanh nghiệp
• Soạn thảo hồ sơ khiếu nại
• Đại diện cho doanh nghiệp làm việc với cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết khiếu nại
• Tham gia vào quá trình đối thoại, hòa giải trong giải quyết khiếu nại
• Phân tích quyết định giải quyết giải quyết khiếu nại lần đầu và tư vấn về việc khiếu nại lần hai (nếu cần)
• Soạn thảo đơn khiếu nại hai
• Theo dõi tiến trình giải quyết khiếu nại và cập nhật thông tin cho doanh nghiệp
• Tư vấn thủ tục khởi kiện quyết định thu hồi đất

Các câu hỏi thường gặp

Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp và câu trả lời sơ bộ cho các bạn đọc trong quá trình giải quyết khiếu nại quyết định thu hồi đất

Thời hiệu khởi kiện vụ án hành chính liên quan đến quyết định thu hồi đất là bao lâu?

Thời hiệu khởi kiện vụ án hành chính liên quan đến quyết định thu hồi đất được quy định tại Luật Tố tụng hành chính. Thông thường, thời hiệu này là 01 năm kể từ ngày nhận được hoặc biết được quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu hoặc lần hai, hoặc kể từ ngày hết thời hạn giải quyết khiếu nại mà cơ quan nhà nước không có văn bản trả lời.

Doanh nghiệp có quyền yêu cầu tạm dừng thi hành quyết định thu hồi đất trong quá trình khiếu nại không?

Theo quy định của pháp luật, doanh nghiệp có thể có quyền yêu cầu cơ quan có thẩm quyền tạm dừng thi hành quyết định thu hồi đất trong một số trường hợp nhất định để tránh gây thiệt hại nghiêm trọng. Tuy nhiên, việc quyết định tạm dừng hay không thuộc thẩm quyền của cơ quan đó.

Cơ quan nhà nước có những nghĩa vụ gì trong quá trình giải quyết khiếu nại của doanh nghiệp?

Cơ quan nhà nước có nghĩa vụ tiếp nhận, thụ lý, xác minh nội dung khiếu nại, tổ chức đối thoại (nếu cần), ra quyết định giải quyết khiếu nại trong thời hạn luật định và thông báo quyết định đó cho doanh nghiệp.

Doanh nghiệp có những quyền gì trong quá trình khiếu nại?

Doanh nghiệp có quyền cung cấp thông tin, tài liệu, chứng cứ liên quan đến khiếu nại, được biết về kết quả giải quyết khiếu nại, yêu cầu giải thích quyết định giải quyết khiếu nại và khiếu nại tiếp nếu không đồng ý với kết quả.

Quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực ngay hay cần phải có thời gian để thi hành?

Hiệu lực của quyết định giải quyết khiếu nại phụ thuộc vào nội dung quyết định và quy định của pháp luật. Một số quyết định có hiệu lực thi hành ngay, trong khi một số khác có thể cần thời gian để thực hiện.

Doanh nghiệp có phải trả chi phí gì khi khiếu nại không?

Thông thường, việc khiếu nại hành chính không phát sinh chi phí hành chính. Tuy nhiên, doanh nghiệp có thể phải chi trả chi phí thuê luật sư hoặc chi phí giám định (nếu cần).

Nếu doanh nghiệp không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại lần hai thì có thể làm gì tiếp theo?

Nếu doanh nghiệp không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại lần hai, họ có quyền khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật Tố tụng hành chính.

Doanh nghiệp có thể ủy quyền cho người khác (ví dụ: luật sư) để thực hiện thủ tục khiếu nại không?

Doanh nghiệp hoàn toàn có thể ủy quyền cho luật sư hoặc người đại diện hợp pháp khác để thực hiện thủ tục khiếu nại thay mình.

Thời gian nào được tính vào thời hiệu khiếu nại nếu doanh nghiệp gửi đơn khiếu nại qua đường bưu điện?

Thời gian được tính vào thời hiệu khiếu nại khi gửi đơn qua đường bưu điện là ngày đơn được cơ quan có thẩm quyền nhận.

Doanh nghiệp có thể rút đơn khiếu nại đã nộp không?

Doanh nghiệp có quyền rút đơn khiếu nại. Việc rút đơn khiếu nại được thực hiện bằng văn bản và gửi cho cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại.

Nếu cơ quan nhà nước không giải quyết khiếu nại trong thời hạn quy định thì doanh nghiệp có thể làm gì?

Nếu cơ quan nhà nước không giải quyết khiếu nại trong thời hạn quy định, doanh nghiệp có quyền khiếu nại lên cơ quan hành chính cấp trên hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án.

Doanh nghiệp có quyền tiếp cận thông tin liên quan đến việc thu hồi đất của mình không?

Doanh nghiệp có quyền tiếp cận các thông tin liên quan đến việc thu hồi đất của mình theo quy định của Luật Đất đai, bao gồm quyết định thu hồi đất, phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Doanh nghiệp có được quyền đối thoại trực tiếp với cơ quan nhà nước khi giải quyết khiếu nại không?

Doanh nghiệp có quyền yêu cầu được đối thoại trực tiếp với cơ quan nhà nước để trình bày rõ hơn về nội dung khiếu nại.

Trường hợp nào doanh nghiệp có thể khiếu nại về quyết định bồi thường, hỗ trợ, tái định cư?

Doanh nghiệp có thể khiếu nại về quyết định bồi thường, hỗ trợ, tái định cư nếu cho rằng mức bồi thường, hỗ trợ chưa thỏa đáng, phương án tái định cư không phù hợp hoặc có sai sót trong quá trình thực hiện.

Khiếu nại hành chính và khởi kiện vụ án hành chính có gì khác nhau?

Khiếu nại hành chính là việc doanh nghiệp đề nghị cơ quan hành chính xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính. Khởi kiện vụ án hành chính là việc doanh nghiệp yêu cầu Tòa án giải quyết vụ án để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm.

Kết luận

Thủ tục khiếu nại hành chính khi doanh nghiệp bị thu hồi đất đòi hỏi sự tuân thủ về trình tự tự động, thời hiệu và hình thức theo quy định của pháp luật. Doanh nghiệp cần nắm vững cơ sở, chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và thực hiện đúng quy trình để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình. Hãy liên hệ ngay với Luật Long Phan PMT qua Hotline 1900636387 để được tư vấn cụ thể

>>> Xem thêm: Dịch vụ luật sư hành chính

Tags: Căn cứ khiếu nại, Luật Đất đai 2024, Luật Khiếu nại 2011, Thu hồi đất doanh nghiệp, Thủ tục khiếu nại hành chính