Thủ tục chấm dứt thỏa thuận tài sản trong thời kỳ hôn nhân

Thủ tục chấm dứt thỏa thuận tài sản trong thời kỳ hôn nhân là quá trình pháp lý nhằm hủy bỏ hoặc thay đổi hiệu lực của thỏa thuận về chế độ tài sản mà vợ chồng đã ký kết trong thời kỳ hôn nhân. Việc chấm dứt thỏa thuận này phải tuân thủ quy định của Luật Hôn nhân và gia đình 2014, được lập thành văn bản và công chứng theo quy định. Bài viết sẽ phân tích chi tiết các bước, điều kiện và hồ sơ cần thiết để thực hiện thủ tục này.

Có được thỏa thuận tài sản trong thời kỳ hôn nhân?

Vợ chồng được quyền thỏa thuận về tài sản trong thời kỳ hôn nhân, bao gồm việc chia một phần hoặc toàn bộ tài sản chung theo quy định tại Điều 38 Luật Hôn nhân và gia đình 2014. Thỏa thuận này phải được lập thành văn bản và được công chứng theo yêu cầu của các bên hoặc theo quy định pháp luật. Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do hai bên tạo ra, thu nhập hợp pháp trong thời kỳ hôn nhân và tài sản được thừa kế hoặc tặng cho chung.

Có được chấm dứt thỏa thuận tài sản trong thời kỳ hôn nhân?

Thủ tục chấm dứt thỏa thuận tài sản trong thời kỳ hôn nhân được quy định tại khoản 2 Điều 38 và Điều 41 Luật Hôn nhân và gia đình 2014. Theo đó, sau khi vợ chồng đã thỏa thuận chia tài sản chung, họ có quyền thỏa thuận chấm dứt hiệu lực của việc chia tài sản chung đó. Thỏa thuận này phải được lập thành văn bản và có công chứng theo yêu cầu hoặc quy định pháp luật.

Việc chấm dứt thỏa thuận tài sản không làm thay đổi quyền, nghĩa vụ về tài sản đã phát sinh trước thời điểm chấm dứt, trừ khi các bên có thỏa thuận khác. Nếu thỏa thuận trước đó được thực hiện theo bản án, quyết định có hiệu lực của Tòa án thì việc chấm dứt phải được Tòa án công nhận.

Quy trình thực hiện thủ tục chấm dứt thỏa thuận tài sản trong thời kỳ hôn nhân

Thỏa thuận chấm dứt hiệu lực thỏa thuận tài sản trong thời kỳ hôn nhân sẽ được công chứng theo yêu cầu của các bên hoặc theo quy định pháp luật (theo Điều 41 Luật Hôn nhân và Gia đình). Quy trình cơ bản để thực hiện thủ tục chấm dứt thỏa thuận tài sản và công chứng thỏa thuận này theo quy định tại Điều 40, Điều 41 Luật Công chứng 2014 (Luật Công chứng 2024 có hiệu lực ngày 01/7/2025 sắp tới có quy định tương tự) như sau:

1. Bước 1: Hai bên cùng thỏa thuận chấm dứt thỏa thuận tài sản trong thời kỳ hôn nhân.
2. Bước 2: Yêu cầu công chứng văn bản chấm dứt thỏa thuận tài sản tại tổ chức hành nghề công chứng.

Hồ sơ yêu cầu công chứng bao gồm:

• Văn bản thỏa thuận chấm dứt hiệu lực thỏa thuận tài sản đã ký kết giữa vợ chồng.
• Thỏa thuận tài sản trong thời kỳ hôn
• Giấy tờ tùy thân của vợ và chồng (CMND/CCCD/Hộ chiếu).
• Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản (nếu có).
• Phiếu yêu cầu công chứng văn bản chấm dứt thỏa thuận tài sản.

Ngoài ra, các bên có thể không nhất thiết phải soạn thảo sẵn văn bản thỏa thuận chấm dứt hiệu lực thỏa thuận tài sản mà có thể đề nghị công chứng viên soạn thảo văn bản này dựa trên những nội dung mà hai bên đã thỏa thuận.

3. Bước 3: Công chứng viên kiểm tra hồ sơ và thực hiện các nghiệp vụ công chứng.
4. Bước 4: Công chứng viên công chứng văn bản chấm dứt thỏa thuận tài sản, lưu hồ sơ và bàn giao bản chính cho các bên.

Hậu quả pháp lý khi chấm dứt thỏa thuận tài sản trong thời kỳ hôn nhân

Kể từ ngày thỏa thuận chấm dứt hiệu lực có hiệu lực pháp lý:

• Việc xác định tài sản chung và tài sản riêng của vợ chồng được thực hiện theo quy định tại Điều 33 và Điều 43 Luật Hôn nhân và gia đình 2014.
• Phần tài sản mà vợ hoặc chồng đã được chia theo thỏa thuận trước đó vẫn thuộc sở hữu riêng của người đó, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
• Quyền và nghĩa vụ về tài sản phát sinh trước thời điểm chấm dứt vẫn có hiệu lực, trừ khi các bên thỏa thuận khác.
• Nếu thỏa thuận trước đó được thực hiện theo bản án, quyết định có hiệu lực của Tòa án thì việc chấm dứt phải được Tòa án công nhận để có hiệu lực pháp lý.

FAQs về thủ tục chấm dứt thỏa thuận tài sản trong thời kỳ hôn nhân

Để tiện cho Quý khách hàng, dưới đây Chúng tôi có tổng hợp một số FAQs về thủ tục chấm dứt thỏa thuận tài sản trong thời kỳ hôn nhân.

Chi phí công chứng văn bản chấm dứt thỏa thuận tài sản khoảng bao nhiêu?

Chi phí công chứng được tính dựa trên quy định của pháp luật về phí công chứng và thù lao công chứng do tổ chức hành nghề công chứng ấn định, thường phụ thuộc vào giá trị tài sản (nếu có liên quan) hoặc tính phức tạp của văn bản. Bạn nên liên hệ trực tiếp với tổ chức hành nghề công chứng để biết mức phí cụ thể.

Quá trình công chứng văn bản chấm dứt thường mất bao lâu?

Thời gian hoàn tất thủ tục công chứng thường khá nhanh chóng, có thể trong cùng ngày làm việc nếu hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, không có yếu tố phức tạp cần xác minh thêm.

Một bên vợ/chồng có thể đơn phương yêu cầu chấm dứt thỏa thuận tài sản không?

Không. Việc chấm dứt thỏa thuận tài sản đòi hỏi sự đồng thuận và ý chí tự nguyện của cả hai vợ chồng. Văn bản chấm dứt phải có chữ ký của cả hai người. Nếu một bên không đồng ý, không thể tiến hành chấm dứt thông qua thủ tục công chứng mà có thể phải giải quyết thông qua Tòa án nếu có tranh chấp.

Có thể sửa đổi thỏa thuận tài sản thay vì chấm dứt hoàn toàn không?

Có. Vợ chồng hoàn toàn có quyền thỏa thuận sửa đổi, bổ sung nội dung của thỏa thuận tài sản đã lập trước đó. Việc sửa đổi, bổ sung này cũng phải được lập thành văn bản và công chứng theo quy định tương tự như việc lập mới hay chấm dứt thỏa thuận.

Việc chấm dứt thỏa thuận ảnh hưởng thế nào đến quyền lợi của bên thứ ba (ví dụ: chủ nợ)?

Việc chấm dứt thỏa thuận tài sản không làm thay đổi quyền, nghĩa vụ tài sản của vợ chồng đối với người thứ ba đã xác lập trước thời điểm chấm dứt có hiệu lực, trừ khi có sự đồng ý của người thứ ba hoặc thỏa thuận khác theo quy định tại khoản 3 Điều 41 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014. Các giao dịch với bên thứ ba dựa trên thỏa thuận cũ vẫn có giá trị pháp lý.

Nếu thỏa thuận tài sản ban đầu không được công chứng thì thủ tục chấm dứt thế nào?

Nếu thỏa thuận ban đầu không được công chứng (trong trường hợp pháp luật yêu cầu phải công chứng), thì bản thân thỏa thuận đó có thể không có hiệu lực pháp lý hoặc bị vô hiệu. Việc “chấm dứt” một văn bản không hợp lệ về hình thức có thể không cần thiết. Tuy nhiên, để xác lập lại chế độ tài sản theo luật định một cách rõ ràng, vợ chồng vẫn nên lập một văn bản thỏa thuận mới (xác định lại tài sản chung/riêng) hoặc một văn bản xác nhận hủy bỏ thỏa thuận cũ và công chứng văn bản này nếu muốn.

Khi nào cần có sự công nhận của Tòa án để việc chấm dứt có hiệu lực?

Sự công nhận của Tòa án chỉ bắt buộc khi thỏa thuận tài sản ban đầu được xác lập hoặc công nhận trong một bản án hoặc quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án theo quy định tại khoản 4 Điều 41 Luật Hôn nhân và gia đình.

Các khoản nợ phát sinh trong thời gian thỏa thuận có hiệu lực được xử lý ra sao khi chấm dứt?

Các nghĩa vụ về nợ (chung hoặc riêng) đã phát sinh và được xác định theo thỏa thuận tài sản ban đầu vẫn giữ nguyên hiệu lực sau khi chấm dứt, trừ khi vợ chồng có thỏa thuận mới về việc phân chia trách nhiệm trả nợ này và được bên cho vay chấp thuận (nếu cần) (theo khoản 3 Điều 41 Luật Hôn nhân và Gia đình).

Tài sản hình thành sau ngày chấm dứt thỏa thuận được xác định như thế nào?

Kể từ ngày văn bản chấm dứt có hiệu lực, việc xác định tài sản chung, tài sản riêng của vợ chồng sẽ quay trở lại áp dụng các quy định chung tại Điều 33 (Tài sản chung) và Điều 43 (Tài sản riêng) của Luật Hôn nhân và gia đình 2014.

Nếu có yếu tố nước ngoài (vợ/chồng là người nước ngoài, tài sản ở nước ngoài) thì thủ tục chấm dứt thế nào?

Trường hợp có yếu tố nước ngoài, việc chấm dứt thỏa thuận tài sản vẫn tuân thủ pháp luật Việt Nam nếu các bên chọn luật Việt Nam hoặc liên quan đến bất động sản tại Việt Nam. Tuy nhiên, cần xem xét thêm các quy định của pháp luật quốc tế hoặc pháp luật nước nơi có tài sản/nơi vợ/chồng mang quốc tịch để đảm bảo tính pháp lý đầy đủ. Việc công chứng có thể phức tạp hơn nếu cần hợp pháp hóa lãnh sự giấy tờ.

Có phát sinh nghĩa vụ thuế khi chấm dứt thỏa thuận tài sản không?

Việc chấm dứt thỏa thuận thường không trực tiếp làm phát sinh thuế thu nhập cá nhân hay lệ phí trước bạ, vì bản chất là quay lại chế độ tài sản thông thường giữa vợ chồng. Tuy nhiên, nếu việc chấm dứt đi kèm với sự sắp xếp lại quyền sở hữu tài sản cụ thể (ví dụ: chuyển tên sở hữu bất động sản đã chia trước đó) thì có thể phát sinh các nghĩa vụ thuế, phí liên quan đến việc chuyển quyền đó.

Việc chấm dứt có thể làm mất hiệu lực các giao dịch chuyển tài sản đã thực hiện theo thỏa thuận cũ không?

Không. Việc chấm dứt không có hiệu lực hồi tố làm thay đổi các quyền, nghĩa vụ đã phát sinh và hoàn thành trước đó. Tài sản đã được chia và thuộc sở hữu riêng của mỗi bên theo thỏa thuận cũ vẫn là tài sản riêng của họ, trừ khi hai bên có thỏa thuận mới về việc nhập lại tài sản đó thành tài sản chung.

Văn bản thỏa thuận chấm dứt cần có những nội dung cụ thể nào?

Ngoài thông tin cơ bản của vợ chồng và căn cứ chấm dứt, văn bản nên nêu rõ: thỏa thuận tài sản nào đang được chấm dứt (trích dẫn số công chứng, ngày tháng nếu có), thời điểm chấm dứt có hiệu lực, khẳng định việc chấm dứt là tự nguyện, và có thể bao gồm các điều khoản về việc xử lý tài sản hiện có hoặc xác nhận lại chế độ tài sản áp dụng kể từ ngày chấm dứt có hiệu lực để tránh tranh chấp sau này.

Dịch vụ pháp lý của Luật Long Phan PMT trong thủ tục chấm dứt thỏa thuận tài sản

Luật Long Phan PMT cung cấp dịch vụ pháp lý chuyên sâu về thủ tục chấm dứt thỏa thuận tài sản trong thời kỳ hôn nhân, bao gồm:

• Tư vấn pháp luật về quyền, nghĩa vụ và điều kiện chấm dứt thỏa thuận tài sản.
• Soạn thảo văn bản thỏa thuận chấm dứt hiệu lực thỏa thuận tài sản.
• Hỗ trợ công chứng, chứng thực văn bản theo quy định pháp luật.
• Đại diện khách hàng làm việc với cơ quan công chứng, Tòa án và các bên liên quan.
• Tư vấn giải quyết tranh chấp phát sinh liên quan đến thỏa thuận tài sản.
• Hỗ trợ thủ tục tố tụng khi cần thiết để bảo vệ quyền lợi của Quý khách hàng.

Kết luận

Việc chấm dứt thỏa thuận tài sản trong thời kỳ hôn nhân không chỉ là vấn đề pháp lý đơn thuần, mà còn liên quan mật thiết đến quyền lợi lâu dài của cả hai vợ chồng. Vì vậy, trước khi thực hiện thủ tục này, các bên cần cân nhắc kỹ lưỡng và đảm bảo tuân thủ đầy đủ quy định của pháp luật. Nếu khách hàng đang băn khoăn hoặc gặp khó khăn trong quá trình chấm dứt thỏa thuận tài sản hôn nhân hoặc cần tư vấn luật hôn nhân và gia đình, hãy liên hệ với đội ngũ luật sư tại Luật Long Phan PMT qua 1900636387 để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.

Tags: Chấm dứt thỏa thuận tài sản hôn nhân, Công chứng thỏa thuận tài sản hôn nhân, Dịch vụ pháp lý chấm dứt thỏa thuận tài sản, Giải quyết tranh chấp tài sản hôn nhân, Quyền tài sản vợ chồng trong hôn nhân, Thỏa thuận tài sản trong thời kỳ hôn nhân, Thủ tục chấm dứt thỏa thuận tài sản, Thủ tục công chứng văn bản thỏa thuận, Tư vấn pháp luật tài sản hôn nhân