Phải làm gì khi bị người khác xây dựng nhà trên đất của mình?

Người khác xây dựng nhà trên đất của mình là rõ ràng là hành vi vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, việc xử lý phải được thực hiện theo quy định pháp luật để không gây hiệu quả quan trọng. Bài viết này sẽ phân tích các bước cần thực hiện khi phát hiện người khác xây dựng trên đất của mình nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng của Quý khách.

Hướng giải quyết khi phát hiện người khác xây dựng nhà trên đất của mình

Khi phát hiện người khác xây dựng nhà trên đất của mình, chủ đất cần nhanh chóng thực hiện các bước sau để bảo vệ quyền lợi:

Bước 1: Thu thập chứng cứ. Chủ đất cần ghi nhận lại toàn bộ diễn biến việc xây dựng trái phép, bao gồm chụp ảnh, quay video, ghi âm các cuộc trao đổi với bên xây dựng. Những bằng chứng này sẽ rất quan trọng trong quá trình giải quyết tranh chấp sau này.

Bước 2: Yêu cầu bên xây dựng dừng ngay hành vi vi phạm. Chủ đất nên gửi văn bản yêu cầu bên xây dựng trái phép dừng ngay việc xây dựng và tự nguyện tháo dỡ công trình vi phạm. Văn bản này cần nêu rõ căn cứ pháp lý về quyền sở hữu đất hợp pháp của mình.

Bước 3: Báo cáo chính quyền địa phương. Nếu bên xây dựng không chấp hành, chủ đất cần làm đơn trình báo lên UBND cấp xã nơi có đất tranh chấp. UBND xã có trách nhiệm xác minh, lập biên bản vi phạm và yêu cầu bên xây dựng dừng ngay hành vi vi phạm.

>>>Xem thêm: Xây dựng nhà trên đất người khác có được đền bù không?

Thủ tục hòa giải cơ sở tại ủy ban nhân dân cấp xã

Hòa giải cơ sở là bước đầu tiên trong quá trình giải quyết tranh chấp đất đai, được quy định tại Điều 235 Luật Đất đai 2024. Quy trình hòa giải cơ sở gồm các bước sau:

Bước 1: Nộp đơn yêu cầu hòa giải. Chủ đất cần làm đơn yêu cầu hòa giải gửi UBND cấp xã nơi có đất tranh chấp. Đơn cần nêu rõ nội dung tranh chấp, yêu cầu của mình và đề nghị UBND xã tổ chức hòa giải.

Bước 2: UBND xã tiến hành hòa giải. Trong vòng 03 ngày làm việc kể từ khi nhận được đơn, UBND cấp xã sẽ gửi thông báo bằng văn bản cho các bên liên quan, đồng thời thông báo cho Văn phòng đăng ký đất đai hoặc Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai về việc thụ lý đơn. Nếu từ chối, cần có văn bản nêu rõ lý do.

Bước 3: Thẩm tra, xác minh tranh chấp thu thập tài liệu về nguồn gốc và hiện trạng đất.

Bước 4: Thành lập Hội đồng hòa giải gồm có đại diện Ủy ban, đại diện Mặt trận Tổ quốc, công chức địa chính và những người có liên quan.

Bước 5: Tổ chức cuộc họp hòa giải giữa các bên tranh chấp và thành viên Hội đồng hòa giải và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Việc hòa giải chỉ được tiến hành khi tất cả các bên có mặt. Nếu một trong hai bên vắng mặt đến lần thứ hai, hòa giải sẽ được coi là không thành công.

Bước 6: Lập biên bản kết quả, ghi rõ nội dung tranh chấp và kết quả hòa giải. Biên bản này sẽ là tài liệu quan trọng nếu vụ việc tiếp tục được đưa ra cơ quan có thẩm quyền giải quyết​.

Thủ tục khởi kiện tại Tòa án

Nếu hòa giải không thành, chủ đất có quyền khởi kiện ra Tòa án nhân dân có thẩm quyền để giải quyết tranh chấp. Quy trình khởi kiện gồm các bước sau:

Hồ sơ khởi kiện

Để khởi kiện tại Tòa án, chủ đất cần chuẩn bị hồ sơ gồm:

• Đơn khởi kiện (theo mẫu số 23-DS ban hành kèm theo Nghị quyết 01/201/NQ-HĐTP)
• Bản sao các giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất hợp pháp
• Biên bản hòa giải không thành tại UBND cấp xã
• Các chứng cứ liên quan khác như ảnh chụp, video ghi lại hành vi xây dựng trái phép

Quy trình thụ lý giải quyết tại Tòa án

Bước 1: Nộp đơn khởi kiện. Chủ đất nộp đơn khởi kiện và toàn bộ hồ sơ tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền là Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có đất tranh chấp theo Điều 35, Điều 39 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.

Bước 2: Tòa án thụ lý vụ án. Trong thời hạn 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, Tòa án ra thông báo thụ lý vụ án và phân công Thẩm phán giải quyết vụ án. Trong vòng 5 ngày làm việc tiếp theo, thẩm phán được phân công sẽ ra các quyết định: yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện; trả lại đơn khởi kiện hoặc thông báo đóng tạm ứng án phí để thực hiện thủ tục thụ lý.

Bước 3: Tòa án thụ lý vụ án sau nhận nhận biên lai thu tạm ứng án phí của người khởi kiện (trừ trường hợp được miễn, giảm theo quy định. Tòa án chuẩn bị xét xử. Thẩm phán được phân công sẽ tiến hành thu thập chứng cứ, lấy lời khai các bên và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan; tổ chức buổi hòa giải; buổi xem xét thẩm định tại chỗ, thẩm định giá tài sản và đo vẽ; tổ chức phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận công khai chứng cứ.

Bước 4: Mở phiên tòa xét xử. Tòa án tổ chức phiên tòa xét xử công khai, có sự tham gia của các bên đương sự và những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

Bước 5: Tuyên án. Sau khi xem xét toàn diện vụ án, Hội đồng xét xử ra bản án, quyết định giải quyết tranh chấp đất đai.

>>>Xem thêm: Thủ tục khởi kiện buộc trả lại đất đã lấn chiếm

Tư vấn cách giải quyết tranh chấp đất đai hiệu quả

Đội ngũ luật sư của Long Phan PMT sẽ thực hiện các công việc sau để hỗ trợ Quý khách giải quyết tranh chấp đất đai một cách hiệu quả:

• Tư vấn pháp lý chi tiết về quyền và nghĩa vụ của Quý khách trong vụ việc tranh chấp.
• Hỗ trợ thu thập, đánh giá các chứng cứ liên quan đến quyền sử dụng đất hợp pháp.
• Soạn thảo các văn bản pháp lý cần thiết như đơn khởi kiện, đơn yêu cầu.
• Đại diện cho Quý khách trong quá trình hòa giải tại UBND cấp xã.
• Đại diện Quý khách thực hiện các thủ tục khởi kiện tại Tòa án có thẩm quyền.
• Tham gia phiên tòa, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Quý khách.
• Tư vấn các phương án giải quyết tranh chấp ngoài tòa án nếu có thể.
• Hỗ trợ thực hiện các thủ tục sau khi có bản án, quyết định của Tòa án.

Với kinh nghiệm dày dặn trong lĩnh vực tranh tụng đất đai, đội ngũ luật sư của Long Phan PMT cam kết mang đến giải pháp tối ưu, bảo vệ tối đa quyền lợi hợp pháp cho Quý khách trong mọi vụ việc tranh chấp. Liên hệ với Chúng tôi qua 1900.63.63.87 để được tư vấn và giải đáp thắc mắc.