Người mất năng lực hành vi dân sự có được hưởng thừa kế?

Người mất năng lực hành vi dân sự có được hưởng thừa kế là câu hỏi khá phổ biến trong thực tế. Theo quy định của pháp luật, người mất năng lực hành vi dân sự sẽ hạn chế một số quyền nhất định và phải thực hiện thông qua người đại diện của họ. Dưới đây, chúng tôi sẽ cung cấp một số thông tin cơ bản về người thừa kế mất năng lực hành vi dân sự, người giám hộ của họ cũng như quyền hưởng thừa kế theo quy định pháp luật.

Quyền hưởng thừa kế của người mất năng lực hành vi dân sự

Thế nào là người mất năng lực hành vi dân sự?

Căn cứ theo quy định khoản 1 Điều 22 Bộ luật dân sự 2015 thì khi một người do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án ra quyết định tuyên bố người này là người mất năng lực hành vi dân sự trên cơ sở kết luận giám định pháp y tâm thần.

Theo đó, có thể thấy người mất năng lực hành vi dân sự là người

• Mắc bệnh tâm thần và bệnh khác mà không thể làm chủ được hành vi của mình, đã có kết quả giám định pháp y tâm thần
• Được người có quyền và lợi ích liên quan, cơ quan, tổ chức hữu quan yêu cầu Toà án tuyên bố người đó mất năng lực hành vi dân sự
• Tòa án ra quyết định tuyên bố là người mất năng lực hành vi dân sự.

Qua đó, có thể thấy việc được Tòa án tuyên là yếu tố quyết định xem một người có bị mất năng lực hành vi dân sự hay không. Trong trường hợp một người bị tâm thần hay không thể nhận thức làm chủ được hành vi nhưng không được tòa án ra quyết định thì người này vẫn không phải người mất năng lực hành vi dân sự và có các quyền như người bình thường.

Quyền thừa kế của người mất năng lực hành vi dân sự

Quyền được hưởng thừa kế

Căn cứ theo quy định tại Điều 609 Bộ luật dân sự 2015 về quyền thừa kế thì:

• Cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật; hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật.
• Người thừa kế không là cá nhân có quyền hưởng di sản theo di chúc.

Ngoài ra, Điều 613 BLDS 2015 cũng quy định thêm về người thừa kế như sau: Người thừa kế là cá nhân phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết.

Như vậy, qua các quy định trên có thể thấy pháp luật không có quy định về việc cấm người mất năng lực hành vi dân sự nhận thừa kế. Một người còn sống tại thời điểm mở thừa kế thì dù có mất năng lực hành vi dân sự vẫn có thể được hưởng thừa kế như bình thường.

Người mất năng lực hành vi dân sự có thực hiện các giao dịch dân sự được không?

Căn cứ theo quy định tại khoản 2 Điều 22 BLDS 2015 thì giao dịch dân sự của người mất năng lực hành vi dân sự phải do người đại diện theo pháp luật xác lập, thực hiện.

Qua đó, có thể thấy người mất năng lực hành vi dân sự không đủ điều kiện để thực hiện các giao dịch dân sự và phải thực hiện thông qua người đại diện pháp luật của họ. Người đại diện theo pháp luật của người mất năng lực hành vi dân sự là người giám hộ.

Căn cứ theo quy định tại khoản 2 Điều 48 và Điều 53 BLDS 2015 thì Người giám hộ của người mất năng lực hành vi dân sự có thể xác định như sau:

Thứ nhất, người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ lựa chọn người giám hộ cho mình thì khi họ ở tình trạng cần được giám hộ, cá nhân, pháp nhân được lựa chọn là người giám hộ nếu người này đồng ý. Việc lựa chọn người giám hộ phải được lập thành văn bản có công chứng hoặc chứng thực.

Thứ hai, khi không lựa chọn trước người giám hộ thì người giám hộ đương nhiên của người mất năng lực hành vi dân sự sẽ gồm:

• Vợ, chồng của người mất năng lực hành vi dân sự
• Con cái của cặp vợ chồng mất năng lực hành vi dân sự hoặc một người mất năng lực hành vi dân sự còn người kia không đủ điều kiện là người giám hộ.
• Cha, mẹ của người con mất năng lực hành vi dân sự

Ngoài ra, để trở thành người giám hộ của người mất năng lực hành vi dân sự thì các cá nhân phải thỏa mãn các điều kiện của người giám hộ được quy định tại Điều 49 BLDS 2015 như sau:

• Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.
• Có tư cách đạo đức tốt và các điều kiện cần thiết để thực hiện quyền, nghĩa vụ của người giám hộ.
• Không phải là người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc người bị kết án nhưng chưa được xoá án tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tài sản của người khác.
• Không phải là người bị Tòa án tuyên bố hạn chế quyền đối với con chưa thành niên.

Tóm lại, một người khi mất năng lực hành vi dân sự sẽ không đủ điều kiện để xác lập, thực hiện các giao dịch dân sự. Chính vì vậy, các giao dịch dân sự nào mà đã được xác lập, thực hiện bởi người mất năng lực hành vi dân sự sẽ vi phạm quy định về chủ thể và có thể bị tuyên vô hiệu theo quy định của pháp luật dân sự.

>>> Xem thêm: Người Mất Năng Lực Hành Vi Dân Sự Có Được Tặng Cho Bất Động Sản Không?

>>> Xem thêm: Xử lý tài sản của người mất năng lực hành vi dân sự

Luật sư tư vấn hưởng thừa kế cho người mất năng lực hành vi dân sự

Luật sư tư vấn hưởng thừa kế

Một số dịch vụ luật sư tư vấn hưởng thừa kế cho người mất năng lực hành vi dân sự:

• Luật sư tư vấn, giải đáp các thắc mắc liên quan đến thừa kế cho người mất năng lực hành vi dân sự
• Hỗ trợ soạn thảo di chúc, thực hiện thủ tục thừa kế
• Tư vấn, hỗ trợ thực hiện thủ tục thay đổi người giám hộ
• Đại diện thân chủ trong tranh chấp phát sinh
• Đại diện làm việc với cơ quan nhà nước

Tóm lại, việc mất đi năng lực hành vi dân sự không làm ảnh hưởng đến quyền thừa kế của các người thừa kế. Tuy nhiên để đảm bảo tốt nhất cho quyền và lợi ích của người thừa kế quý khách nên tham khảo ý kiến của người có chuyên môn. Trên đây, chúng tôi đã cung cấp thông tin cơ bản về người mất năng lực và quyền thừa kế của họ, nếu còn bất cứ thắc mắc nào khác hãy gọi đến HOTLINE: 1900.63.63.87 để được TƯ VẤN LUẬT DÂN SỰ nhanh chóng và kịp thời.

Các bài viết liên quan đến người mất năng lực hành vi dân sự:

• Bị mất năng lực hành vi dân sự có phải bồi thường khi gây thiệt hại
• Quyền khởi kiện của người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự
• Xử lý tài sản của người mất năng lực hành vi dân sự
• Thủ tục yêu cầu tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự
• Người mất năng lực hành vi dân sự có được tặng cho bất động sản không