Hướng dẫn giải quyết tranh chấp thừa kế của con nuôi

Giải quyết tranh chấp thừa kế của con nuôi hiện nay dần trở nên phổ biến do xuất phát từ tâm lý của nhiều người khi cho rằng con nuôi khác con đẻ. Trên thực tế, quyền thừa kế đối với di sản của cha mẹ để lại là như nhau. Tuy nhiên, khi phát sinh tranh chấp thừa kế của con nuôi thì quy trình giải quyết tranh chấp thừa kế thực hiện thế nào? Trong phạm vi bài viết chúng tôi sẽ làm rõ về vấn đề này.

Con nuôi và quan hệ về thừa kế của con nuôi

Con nuôi và căn cứ xác định con nuôi

Theo quy định tại Khoản 3 Điều 3 Luật Nuôi con nuôi 2010 thì con nuôi là người được nhận làm con nuôi sau khi việc nuôi con nuôi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền đăng ký. Việc nhận nuôi con nuôi không đương nhiên phát sinh hiệu lực nếu không thực hiện đúng như trình tự, thủ tục Luật định. Cơ sở để xác định một người là con nuôi theo quy định của pháp luật là:

Thứ nhất, căn cứ vào việc con nuôi đó đã được đăng ký nuôi con nuôi và đăng ký vào sổ hộ tịch tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi thường trú của người được giới thiệu làm con nuôi hoặc của người nhận con nuôi đối với con nuôi trong nước và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi thường trú của người được giới thiệu làm con nuôi quyết định việc nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài; Sở Tư pháp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đối với con nuôi nước ngoài.

Thứ hai, nếu không được đăng ký nuôi con nuôi ở cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì kể từ ngày Luật nuôi con nuôi 2010 có hiệu lực, được đăng ký trong thời hạn 05 năm nếu đáp ứng đủ các yêu cầu:

• Các bên có đủ điều kiện về nuôi con nuôi theo quy định của pháp luật tại thời điểm phát sinh quan hệ nuôi con nuôi;
• Đến thời điểm Luật này có hiệu lực, quan hệ cha, mẹ và con vẫn đang tồn tại và cả hai bên còn sống;
• Giữa cha mẹ nuôi và con nuôi có quan hệ chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục nhau như cha mẹ và con.

Như vậy nếu trước đây đã nhận con nuôi nhưng chưa đăng ký với cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhưng đáp ứng đủ điều kiện và trong thời hạn 05 năm thì vẫn được đăng kí và công nhận là con nuôi. Vậy nên, nếu không tiến hành đăng ký nhận nuôi con nuôi, quan hệ cha mẹ đối với con nuôi theo đó cũng không phát sinh về mặt pháp lý.

Con nuôi có được hưởng thừa kế theo pháp luật

Con nuôi có được hưởng thừa kế theo pháp luật?

Theo quy định tại Điều 653 Bộ luật Dân sự 2015 (viết tắt là BLDS 2015) thì con nuôi và cha nuôi, mẹ nuôi được thừa kế di sản của nhau và còn được thừa kế di sản theo quy định về thừa kế theo pháp luật (Điều 651 BLDS 2015) và thừa kế thế vị (652 BLDS 2015). Như vậy, pháp luật quy định con nuôi và con đẻ đều có quyền ngang nhau khi thừa kế di sản do cha mẹ để lại nhằm bảo vệ lợi ích hợp pháp của cả người con nuôi và con đẻ.

Hiện nay, pháp luật dân sự ghi nhận những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

• Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
• Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
• Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

Theo đó, con nuôi thuộc hàng thừa kế thứ nhất và được hưởng thừa kế như các đồng thừa kế khác ở hàng thừa kế thứ nhất theo quy định của pháp luật. Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống. Vấn đề này cũng được đặt ra đối với con nuôi, tức người con nuôi vẫn nhận được di sản mà cha hoặc mẹ mình được hưởng nếu còn sống.

Thủ tục giải quyết tranh chấp thừa kế của con nuôi

Thủ tục giải quyết tranh chấp thừa kế có sự tham gia của con nuôi

Tranh chấp thừa kế của con nuôi là một tranh chấp dân sự do đó, việc giải quyết luôn ưu tiên bằng con đường thương lượng, hòa giải. Trong trường hợp không thể thương lượng được, các bên có thể yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết để bảo đảm quyền lợi hợp pháp của bản thân.

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 623 BLDS 2015 thì thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Các bên chỉ được yêu cầu giải quyết tranh chấp trong phạm vi thời hiệu (30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản), khi hết thời hiệu thì các bên không còn quyền khởi kiện.

Giải quyết tranh chấp thừa kế của con nuôi là tranh chấp về thừa kế tài sản. Căn cứ vào quy định tại Khoản 5 Điều 26 và điểm a Khoản 1 Điều 35 Bộ luật tố tụng dân sự 2015 (viết tắt là BLTTDS 2015) thì đây là tranh chấp về dân sự thuộc thẩm quyền giải quyết của Toà án nhân dân cấp huyện. Tùy theo từng vụ việc cụ thể mà Tòa án cấp huyện nơi giải quyết tranh chấp sẽ khác nhau trên cơ sở Điều 39, 40 BLTTDS 2015.

Người có quyền khởi kiện gửi đơn khởi kiện (đáp ứng điều kiện tại Khoản 4 Điều 189 BLTTDS 2015) đến tòa án có thẩm quyền để yêu cầu giải quyết. Kèm theo đơn khởi kiện phải có tài liệu, chứng cứ chứng minh quyền, lợi ích hợp pháp của người khởi kiện bị xâm phạm và các giấy tờ chứng minh nhân thân của người khởi kiện. Người khởi kiện có thể nộp đơn trực tiếp tại tòa án, gửi qua đường bưu chính hoặc gửi trực tuyến bằng hình thức điện tử qua cổng thông tin điện tử của tóa án (nếu có). Sau khi xem xét đơn khởi kiện, nếu đúng thẩm quyền giải quyết của Tòa án thì Thẩm phán được phân công sẽ gửi người khởi kiện thông báo đóng tạm ứng án phí giải quyết vụ án. Khi người khởi kiện nộp cho Tòa án biên lai thu tiền tạm ứng án phí thì Thẩm phán thụ lý vụ án. Theo đó, vụ án sẽ được giải quyết theo đúng trình tự của pháp luật.

Dịch vụ giải quyết tranh chấp thừa kế của con nuôi

Với đội ngũ Luật sư, chuyên gia nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực giải quyết tranh chấp thừa kế, Luật Long Phan PMT sẽ cung cấp những dịch vụ sau:

• Tư vấn tranh chấp thừa kế theo từng lĩnh vực cụ thể;
• Tư vấn phương thức giải quyết tranh chấp;
• Hỗ trợ đàm phán, hòa giải;
• Hỗ trợ soạn thảo đơn từ pháp lý;
• Đại diện khách hàng làm việc với các cơ quan có thẩm quyền;
• Tranh biện tại phiên tòa….

Hiện nay, con ruột và con nuôi đều có quyền ngang nhau trong việc thừa hưởng di sản thừa kế. Tuy nhiên, vẫn có không ít tranh chấp xảy ra về vấn đề trên. Để bảo vệ quyền lợi trước những tranh chấp, Quý khách hàng có thể tìm hiểu những vấn đề thừa kế từ các luật sư chuyên môn. Trong trường hợp Quý khách hàng có thắc mắc hay vấn đề nào chưa rõ, xin hãy liên hệ ngay với Luật Long Phan PMT theo số Hotline 1900.63.63.87 để được tư vấn pháp luật thừa kế chi tiết hơn.