Văn bản từ chối nhận di sản có bắt buộc công chứng không?

Văn bản từ chối nhận di sản thừa kế có bắt buộc công chứng không tùy vào yêu cầu của các bên khi lập văn bản. Bởi hiện nay, nhiều người có quyền từ chối nhận di sản nhưng không thực hiện thủ tục công chứng mà chỉ phải lập thành văn bản và thông báo đến những người có liên quan biết. Bài viết dưới đây của chúng tôi sẽ làm rõ hơn về vấn đề có bắt buộc công chứng văn bản từ chối nhận di sản không, mời quý khách hàng tham khảo.

Điều kiện để được từ chối nhận di sản thừa kế

Theo Chương XXI quy định về thừa kế trong Bộ luật Dân sự 2015, mặc dù việc từ chối nhận di sản thừa kế nếu không nhằm mục đích trốn tránh nghĩa vụ đối với tài sản do người chết để lại thì vẫn phải đáp ứng các điều kiện sau:

• Phải là người có quyền được hưởng di sản thừa kế (theo di chúc hoặc theo pháp luật);
• Phải lập văn bản từ chối theo quy định pháp luật và gửi đến người quản lý di sản, người thừa kế khác hoặc người được giao nhiệm vụ phân chia di sản;
• Phải hoàn thành trước thời điểm phân chia di sản.

Ngoài ra, tại khoản 1 Điều 621 Bộ luật Dân sự 2015 cũng có quy định chi tiết về những người không được hưởng di sản thừa kế:

• Những người sau đây không được quyền hưởng di sản:
• Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe hoặc về hành vi ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người đó;
• Người vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản;
• Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng người thừa kế khác nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ phần di sản mà người thừa kế đó có quyền hưởng;
• Người có hành vi lừa dối, cưỡng ép hoặc ngăn cản người để lại di sản trong việc lập di chúc; giả mạo di chúc, sửa chữa di chúc, hủy di chúc, che giấu di chúc nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản trái với ý chí của người để lại di sản.

Nhưng trong trường hợp những người nêu trên vẫn có quyền hưởng thừa kế nếu người để lại di sản đã biết hành vi của họ mà vẫn cho họ được quyền hưởng di sản thừa kế.

Như vậy, ngoài các trường hợp luật quy định về những người không được hưởng di sản về thừa kế, thì việc từ chối nhận di sản thừa kế nếu không nhằm mục đích trốn tránh nghĩa vụ đối với tài sản do người chết để lại vẫn phải đáp ứng các điều kiện theo quy định của pháp luật.

Văn bản từ chối nhận di sản thừa kế có bắt buộc công chứng không?

Theo Khoản 2 Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản và gửi đến người quản lý di sản, những người thừa kế khác, người được giao nhiệm vụ phân chia di sản để biết.

Bên cạnh đó, Theo Điều 59 Luật Công chứng 2014 cũng quy định về việc công chứng văn bản từ chối nhận di sản như sau:

Người thừa kế có thể yêu cầu công chứng văn bản từ chối nhận di sản. Khi yêu cầu công chứng văn bản từ chối nhận di sản, người yêu cầu công chứng phải xuất trình bản sao di chúc trong trường hợp thừa kế theo di chúc hoặc giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người yêu cầu công chứng theo pháp luật về thừa kế; giấy chứng tử hoặc giấy tờ khác chứng minh người để lại di sản đã chết. người thừa kế có thể yêu cầu công chứng văn bản từ chối nhận di sản.

Như vậy, hiện nay pháp luật không có quy định về việc bắt buộc phải công chứng văn bản từ chối nhận di sản thừa kế. Mỗi cá nhân phải lập thành văn bản khi thực hiện từ chối nhận di sản thừa kế nhưng không bắt buộc phải công chứng.

Bên cạnh thủ tục công chứng, người từ chối nhận di sản thừa kế có thể thực hiện chứng thực tại UBND cấp xã theo quy trình được quy định tại tiểu mục 3 Mục IV Quyết định 1329/QĐ-BTP.

Thủ tục công chứng văn bản từ chối nhận di sản thừa kế

Thẩm quyền

Người thừa kế có thể yêu cầu công chứng văn bản từ chối nhận di sản tại các Văn phòng công chứng theo quy định tại Điều 59 Luật Công chứng 2014.

Ngoài ra, Điều 42 Luật Công chứng 2014 có đề cập Công chứng viên của tổ chức hành nghề công chứng chỉ được công chứng hợp đồng, giao dịch về bất động sản trong phạm vi tỉnh, thành phố thuộc trung ương nơi tổ chức hành nghề công chứng đặt trụ sở, trừ trường hợp công chứng di chúc, văn bản từ chối nhận di sản là bất động sản và văn bản ủy quyền liên quan đến việc thực hiện các quyền đối với bất động sản. Như vậy, việc công chứng văn bản từ chối nhận di sản thừa kế có thể được thực hiện tại bất kỳ phòng công chứng, văn phòng công chứng nào.

Thẩm quyền công chứng từ chối di sản

Trình tự

Theo quy định tại khoản 3 Điều 650 Bộ luật Dân sự 2015, việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản và gửi đến người quản lý di sản, những người thừa kế khác, người được giao nhiệm vụ phân chia di sản để biết. Người thừa kế có thể yêu cầu công chứng văn bản từ chối nhận di sản tại các Văn phòng công chứng theo quy định tại Điều 59 Luật Công chứng 2014, cụ thể như sau:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ

Theo Điều 59 Luật Công chứng 2014, hồ sơ yêu cầu công chứng từ chối nhận di sản thừa kế gồm:

• Bản sao di chúc trong trường hợp thừa kế theo di chúc.
• Giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người yêu cầu công chứng theo pháp luật về thừa kế.
• Giấy chứng tử hoặc giấy tờ khác chứng minh người để lại di sản đã chết.
• Văn bản từ chối nhận di sản thừa kế.
• Các giấy tờ nhân thân: Chứng minh nhân dân hoặc hộ chiếu hoặc căn cước công dân … của người từ chối nhận di sản thừa kế.

Bước 2: Tiếp nhận và xử lý yêu cầu công chứng

Quy trình tiếp nhận và xử lý yêu cầu công chứng được thực hiện theo tiểu mục 3 Mục IV Quyết định 1329/QĐ-BTP như sau:

• Sau khi đến tổ chức hành nghề công chứng, người thừa kế sẽ được Công chứng viên kiểm tra hồ sơ, tài liệu.
• Hồ sơ đầy đủ: Công chứng viên tiếp nhận, kiểm tra và giải thích quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến việc từ chối. Đồng thời sẽ kiểm tra dự thảo (nếu có) hoặc soạn dự thảo văn bản từ chối. Sau khi đọc lại dự thảo, người yêu cầu công chứng sẽ được hướng dẫn ký vào từng trang của văn bản;
• Hồ sơ không đầy đủ: Công chứng viên tiếp nhận, kiểm tra và thông báo bổ sung giấy tờ theo quy định. Trong trường hợp yêu cầu từ chối không thể thực hiện được, Công chứng viên sẽ trả lại hồ sơ và giải thích rõ lý do.

Bước 3:  Công chứng viên ký công chứng và trả kết quả

Sau quá trình tiếp nhận và xử lý yêu cầu chung, công chứng viên thực hiện ký công chứng và trả kết quả:

• Công chứng viên sẽ yêu cầu người từ chối di sản xuất trình các giấy tờ (bản chính) theo quy định để đối chiếu và ghi lời chứng, ký công chứng;
• Sau khi đã ký, đóng dấu vào văn bản từ chối, người yêu cầu công chứng phải trả phí, thù lao công chứng theo quy định và nhận lại văn bản từ chối di sản thừa kế đã được công chứng.

Bước 4: Theo khoản 2 Điều 43 Luật Công chứng 2014, trong thời hạn 2 ngày làm việc (hoặc kéo dài hơn trong trường hợp nội dung công chứng phức tạp, nhưng chỉ kéo dài thêm không quá 10 ngày) công chứng viên trả kết quả công chứng. Trong trường hợp hồ sơ yêu cầu công chứng đầy đủ và hợp pháp,  người cần công chứng sẽ nhận văn bản công nhận từ chối nhận di sản thừa kế.

Luật sư tư vấn văn bản từ chối nhận di sản thừa kế

Chúng tôi cung cấp những dịch vụ liên quan đến việc công chứng văn bản từ chối nhận di sản thừa kế như sau:

• Tư vấn các trường hợp được từ chối nhận di sản thừa kế;
• Tư vấn các điều kiện được nhận di sản thừa kế;
• Cung cấp mẫu đơn từ chối nhận di sản 
• Tư vấn soạn thảo các đơn từ, giấy tờ pháp lý liên quan đến thủ tục từ chối nhận di sản thừa kế;
• Tư vấn thủ tục chứng thực văn bản từ chối nhận di sản thừa kế;
• Tư vấn cách giải quyết các tranh chấp phát sinh trong quá trình từ chối nhận di sản thừa kế;
• Đại diện khách hàng tiến hành các thủ tục pháp lý trước cơ quan có thẩm quyền;
• Các vấn đề pháp lý khác liên quan đến thừa kế.

Tư vấn văn bản từ chối nhận di sản

Như vậy, pháp luật hiện nay quy định văn bản từ chối nhận di sản thừa kế phải lập thành văn bản nhưng không bắt buộc phải công chứng. Do đó, văn bản từ chối nhận di sản thừa kế có bắt buộc công chứng không tùy vào yêu cầu của các bên khi lập văn bản. Nếu quý khách có thắc mắc về vấn đề trên hoặc có nhu cầu sử dụng dịch vụ tư vấn luật thừa kế vui lòng liên hệ qua Hotline: 1900.63.63.87 để được hướng dẫn và hỗ trợ.

Các bài viết liên quan đến di sản thừa kế mà bạn có thể quan tâm:

• Thủ tục khai nhận di sản đất đai thừa kế theo di chúc
• Hướng xử lý khi anh chị em không chịu ký văn bản khai di sản thừa kế
• Hồ sơ cần chuẩn bị khi khởi kiện tranh chấp tài sản thừa kế là nhà đất
• Thủ tục giải quyết tranh chấp di sản thừa kế
• Hướng xử lý di sản có yếu tố nước ngoài không có người thừa kế