Bị công ty tài chính đòi nợ trái luật: Giải quyết thế nào?

Bị công ty tài chính đòi nợ trái luật là một tình huống pháp lý phức tạp, đòi hỏi người trong cuộc phải nắm vững quy trình để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Pháp luật Việt Nam hiện hành đã có đầy đủ các quy định để ngăn chặn và xử lý những hành vi này. Bài viết của Luật Long Phan PMT sẽ hệ thống hóa một cách chi tiết các bước cần thực hiện khi bị công ty tài chính đòi nợ trái luật.

Thu thập chứng cứ về hành vi đòi nợ trái luật của công ty tài chính

Việc thu thập và củng cố chứng cứ là giai đoạn cơ sở, tạo lập nền tảng pháp lý vững chắc cho tất cả các bước giải quyết tiếp theo. Một bộ hồ sơ chứng cứ đầy đủ sẽ quyết định tính thuyết phục của các yêu cầu và khiếu nại đối với hành vi đòi nợ trái luật. Các loại bằng chứng cần được hệ thống hóa bao gồm dữ liệu điện tử như: 

• Dữ liệu điện tử: Ghi âm cuộc gọi, ghi hình video các hành vi đe dọa, gây rối tại nơi ở hoặc nơi làm việc. Chụp ảnh màn hình tin nhắn từ SMS, Zalo, Messenger, các bài đăng trên mạng xã hội có nội dung xúc phạm, bôi nhọ. Các dữ liệu này cần thể hiện rõ số điện thoại, tài khoản mạng xã hội của người thực hiện hành vi và thời gian diễn ra sự việc.
• Lời khai người làm chứng: Lập văn bản ghi nhận lời khai của đồng nghiệp, người thân, hàng xóm về việc họ bị làm phiền hoặc chứng kiến hành vi đòi nợ trái luật từ nhân viên công ty tài chính. 
• Hồ sơ y tế: Trường hợp các hành vi đòi nợ trái luật gây ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần (stress, rối loạn lo âu, trầm cảm), Quý khách hàng cần đến các cơ sở y tế để thăm khám. Các kết luận, chẩn đoán của bác sĩ là chứng cứ pháp lý giá trị về mức độ thiệt hại phi vật chất.

>>> Xem thêm Giải quyết tranh chấp bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng

Gửi thông báo chính thức yêu cầu chấm dứt hành vi đòi nợ trái luật

Sau khi đã củng cố hồ sơ chứng cứ, bước tiếp theo là gửi một thông báo pháp lý chính thức đến công ty tài chính. Đây là hành động thể hiện sự phản đối một cách nghiêm túc, tạo ra bằng chứng về việc đã nỗ lực giải quyết vấn đề trước khi tiến hành các thủ tục pháp lý phức tạp hơn. 

Nội dung văn bản cần mô tả chi tiết các hành vi đòi nợ trái luật đang diễn ra, viện dẫn các bằng chứng đã thu thập và yêu cầu công ty tài chính chấm dứt ngay lập tức các hành vi đó. Văn bản này nên được gửi bằng thư bảo đảm hoặc email có xác nhận đến trụ sở chính của công ty tài chính để có bằng chứng về việc đã gửi và nhận. Đây là một bước đi chiến lược, buộc phía công ty tài chính phải ghi nhận yêu cầu một cách chính thức và có phản hồi.

Gửi đơn khiếu nại đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền về hành vi đòi nợ trái luật của công ty tài chính

Nếu công ty tài chính không phản hồi hoặc không chấm dứt hành vi đòi nợ trái luật, cần leo thang vụ việc bằng cách gửi đơn khiếu nại đến các cơ quan quản lý nhà nước. Đây là biện pháp sử dụng quyền lực công để can thiệp và xử lý vi phạm.

• Hai cơ quan có thẩm quyền chính là Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia thuộc Bộ Công Thương, nơi tiếp nhận khiếu nại của người tiêu dùng về các hành vi xâm phạm quyền lợi như đe dọa, quấy rối. Quý khách hàng có thể liên hệ tổng đài tư vấn miễn phí 1800.6838 hoặc nộp hồ sơ trực tuyến, qua bưu chính đến địa chỉ 25 Ngô Quyền, Hoàn Kiếm, Hà Nội.
• Cơ quan thứ hai là Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, đơn vị chuyên trách giám sát hoạt động của các tổ chức tín dụng. Mọi hành vi đòi nợ vi phạm khoản 2 Điều 7 Thông tư 43/2016/TT-NHNN (sửa đổi, bổ sung bởi khoản 7 Điều 1 Thông tư 18/2019/TT-NHNN) đều thuộc thẩm quyền xử lý của cơ quan này. Quý khách hàng có thể gửi đơn hoặc phản ánh vi phạm của công ty tài chính qua đường dây nóng được công bố trên website của ngân hàng nhà nước (sbv.gov.vn), ví dụ: (024) 3826.6344/3936.1017.

Cần lưu ý rằng, theo điểm h khoản 1 Điều 6 Luật Đầu tư 2020, “kinh doanh dịch vụ đòi nợ” là ngành nghề bị cấm. Do đó, bất kỳ hành vi nào của nhân viên công ty tài chính mang bản chất của dịch vụ đòi nợ thuê (khủng bố, đe dọa) đều là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng. 

Thực hiện tố giác đến cơ quan điều tra khi nhân viên công ty tài chính có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự

Khi các hành vi đòi nợ vượt qua ranh giới của vi phạm hành chính và có dấu hiệu cấu thành tội phạm, biện pháp tố tụng hình sự là công cụ pháp lý cần thiết để xử lý. Việc tố giác tội phạm được áp dụng khi nhân viên của công ty tài chính thực hiện các hành vi có tính chất nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân. Cụ thể, khi có hành vi đăng tải thông tin sai sự thật, bịa đặt nhằm xúc phạm danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền lợi của người khác, hành vi này có thể cấu thành Tội vu khống theo quy định tại Điều 156 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017. 

Tương tự, các hành vi chửi bới, lăng mạ, cắt ghép hình ảnh hoặc có những hành động khác nhằm hạ thấp nhân phẩm, xúc phạm nghiêm trọng danh dự của một người, đây là dấu hiệu của Tội làm nhục người khác theo Điều 155 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017. 

Tuy nhiên, khi các hành vi này được thực hiện một cách có hệ thống trên không gian mạng, nó còn có thể cấu thành một tội danh nghiêm trọng hơn. Cụ thể, việc nhân viên thu hồi nợ lợi dụng quyền tự do ngôn luận thông qua các nền tảng mạng xã hội để đăng tải tràn lan thông tin cá nhân, hình ảnh, video nhằm mục đích khủng bố tinh thần, gây sức ép, xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân (người vay, gia đình và đồng nghiệp của họ) chính là hành vi có dấu hiệu Tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân Điều 331 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017.

Khi phát hiện các dấu hiệu trên, người bị hại cần lập tức thu thập chứng cứ và gửi Đơn tố giác tội phạm đến Cơ quan điều tra để yêu cầu điều tra và truy cứu trách nhiệm hình sự đối với cá nhân vi phạm.

>>> Xem thêm:

• Cách viết đơn tố giác tội phạm
• Hướng dẫn tố giác tội phạm khi không còn cơ quan công an cấp huyện
• Hướng dẫn thủ tục trình báo, tố giác qua ứng dụng VNeID

Khởi kiện yêu cầu công ty tài chính bồi thường thiệt hại do hành vi đòi nợ trái luật

Song song với việc xử lý hình sự hoặc hành chính, con đường khởi kiện dân sự được áp dụng nhằm yêu cầu công ty tài chính phải chịu trách nhiệm bồi thường cho những thiệt hại đã gây ra.

Theo khoản 6 Điều 26 Bộ luật Tố tụng dân sự (BLTTDS) 2015, khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại khi công ty tài chính đòi nợ trái luật là tranh chấp về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng thuộc thẩm quyền của Tòa án. Theo khoản 1 Điều 39 BLTTDS 2015, Điều 1 Luật số 81/2025/QH15 thì tranh chấp này do Tòa án khu vực nơi bị đơn cư trú/có trụ sở giải quyết.

Để bắt đầu quá trình khởi kiện, người khởi kiện cần chuẩn bị đơn khởi kiện theo mẫu 23-DS ban hành kèm theo Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP. Kèm theo đơn khởi kiện phải có tài liệu, chứng cứ chứng minh quyền, lợi ích hợp pháp của người khởi kiện bị xâm phạm.

Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được đơn khởi kiện, Chánh án Tòa án phân công một Thẩm phán xem xét đơn khởi kiện (khoản 2 Điều 191 BLTTDS 2015). Nếu đơn và hồ sơ hợp lệ, Tòa án sẽ ra thông báo cho người khởi kiện về việc nộp tiền tạm ứng án phí trong trường hợp họ phải nộp tiền tạm ứng án phí. Trong thời hạn 07 ngày, kể từ ngày nhận được giấy báo của Tòa án về việc nộp tiền tạm ứng án phí, người khởi kiện phải nộp tiền tạm ứng án phí và nộp cho Tòa án biên lai thu tiền tạm ứng án phí.

Thẩm phán thụ lý vụ án khi người khởi kiện nộp cho Tòa án biên lai thu tiền tạm ứng án phí. Trường hợp người khởi kiện được miễn hoặc không phải nộp tiền tạm ứng án phí thì Thẩm phán phải thụ lý vụ án khi nhận được đơn khởi kiện và tài liệu, chứng cứ kèm theo (Điều 195 BLTTDS 2015).

Thời hạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm là 04 tháng, kể từ ngày thụ lý vụ án. Đối với vụ án có tính chất phức tạp hoặc do sự kiện bất khả kháng, trở ngại khách quan thì Chánh án Tòa án có thể quyết định gia hạn thời hạn chuẩn bị xét xử nhưng không quá 02 tháng. Trong giai đoạn chuẩn bị xét xử, Thẩm phán thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn sau đây:

• Lập hồ sơ vụ án.
• Xác định tư cách đương sự.
• Xác minh, thu thập chứng cứ.
• Tổ chức phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải.
• …

Trong thời hạn 01 tháng, kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử, Tòa án phải mở phiên tòa. Trường hợp có lý do chính đáng thì thời hạn này là 02 tháng (Điều 203 BLTTDS 2015). Tại phiên tòa, Hội đồng xét xử sẽ tiến hành hỏi các đương sự, người làm chứng, xem xét các chứng cứ đã thu thập và nghe các bên tranh luận để bảo vệ quan điểm của mình. Dựa trên kết quả của phiên tòa, Hội đồng xét xử sẽ nghị án và tuyên án. 

Nếu có kháng cáo, kháng nghị, thời hạn chuẩn bị xét xử phúc thẩm là 02 tháng, kể từ ngày thụ lý vụ án (có thể kéo dài thời hạn chuẩn bị xét xử, nhưng không được quá 01 tháng). Trong thời hạn 01 tháng, kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử, Tòa án phải mở phiên tòa phúc thẩm, trường hợp có lý do chính đáng thì thời hạn này là 02 tháng (Điều 286 BLTTDS 2015).

>>> Xem thêm: Tư vấn soạn đơn khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng

Dịch vụ luật sư tư vấn và giải quyết tranh chấp khi bị đòi nợ trái luật

Luật Long Phan PMT cung cấp dịch vụ pháp lý toàn diện, đồng hành cùng Quý khách hàng trong suốt quá trình giải quyết tranh chấp đòi bồi thường thiệt hại khi bị công ty tài chính đòi nợ trái luật. Dịch vụ của chúng tôi bao gồm:

• Đánh giá toàn diện hồ sơ, phân tích điểm mạnh, điểm yếu và xây dựng chiến lược pháp lý tối ưu để giải quyết vụ việc.
• Soạn thảo và gửi Thông báo pháp lý, Thư yêu cầu đến công ty tài chính, tạo áp lực cần thiết để buộc họ chấm dứt hành vi vi phạm.
• Đại diện Quý khách hàng làm việc trực tiếp với công ty tài chính, cơ quan nhà nước có thẩm quyền (Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, Cơ quan Thanh tra ngân hàng).
• Soạn thảo Đơn khiếu nại, Đơn tố giác tội phạm, Đơn khởi kiện và các văn bản tố tụng khác, đảm bảo tính pháp lý và sự chặt chẽ.
• Đại diện bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho Quý khách hàng tại các buổi làm việc, phiên tòa.

Các câu hỏi thường gặp (FAQ) về hướng xử lý khi bị công ty tài chính đòi nợ trái luật

Để làm rõ hơn các khía cạnh pháp lý và hướng xử lý thực tế, chúng tôi đã tổng hợp và giải đáp một số câu hỏi phổ biến nhất trong quá trình giải quyết vấn đề này.

Ai là người chịu trách nhiệm pháp lý chính: nhân viên đòi nợ hay công ty tài chính?

Công ty tài chính phải chịu trách nhiệm pháp lý chính. Theo nguyên tắc của pháp luật dân sự, pháp nhân (công ty) phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại do người của mình gây ra trong khi thực hiện nhiệm vụ được giao. Mặc dù nhân viên thực hiện hành vi có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự cá nhân, công ty tài chính vẫn là bên phải chịu trách nhiệm bồi thường dân sự (Điều 597 Bộ luật Dân sự 2015).

Người thân và đồng nghiệp nên làm gì khi bị các đối tượng này liên hệ?

Người thân và đồng nghiệp của Quý khách hoàn toàn không có nghĩa vụ phải trả lời hay cung cấp bất kỳ thông tin nào. Họ nên: (1) Khẳng định rõ ràng họ không có nghĩa vụ liên quan đến khoản nợ; (2) Yêu cầu đối tượng không được làm phiền trong tương lai; và (3) Ghi âm lại cuộc gọi, chụp màn hình tin nhắn để làm bằng chứng giúp Quý khách củng cố hồ sơ vi phạm.

Sự khác biệt cốt lõi giữa việc tố giác hình sự và khởi kiện dân sự là gì?

Mục tiêu của việc tố giác hình sự là để cơ quan điều tra xem xét và xử phạt cá nhân thực hiện hành vi phạm tội (như vu khống, làm nhục người khác) bằng các chế tài của nhà nước (phạt tù, cải tạo không giam giữ,…). Ngược lại, mục tiêu của khởi kiện dân sự là yêu cầu công ty tài chính phải bồi thường thiệt hại về vật chất và tinh thần cho Quý khách bằng tiền hoặc các hình thức khác. Người bị thiệt hại cần xác định như cầu để thực hiện thủ tục phù hợp, hiệu quả, tiết kiệm thời gian.

Có nên tự thương lượng hoặc thỏa hiệp với công ty tài chính không?

Quý khách có thể thương lượng, nhưng phải thực hiện một cách cẩn trọng sau khi đã thu thập đầy đủ bằng chứng. Mọi thỏa thuận (ví dụ: cơ cấu lại nợ, giảm lãi suất) cần được lập thành văn bản rõ ràng. Tránh các thỏa thuận miệng hoặc hứa hẹn không có cơ sở, vì các đối tượng có thể lợi dụng điều này để trì hoãn hoặc tiếp tục các hành vi gây áp lực.

Chi phí tạm ứng án phí khi khởi kiện dân sự là bao nhiêu?

Theo quy định pháp luật, khi khởi kiện vụ án dân sự, người khởi kiện phải nộp tiền tạm ứng án phí theo mức do Tòa án xác định dựa trên từng loại tranh chấp và giá trị yêu cầu. Tuy nhiên, Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 có quy định những trường hợp được miễn tạm ứng án phí. Cụ thể, theo điểm d khoản 1 Điều 12 Nghị quyết này, người khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm hoặc uy tín được miễn nộp tiền tạm ứng án phí. Việc miễn được áp dụng khi người khởi kiện có đơn đề nghị miễn tạm ứng án phí gửi Tòa án. Như vậy, trong các vụ án liên quan đến quyền nhân thân nêu trên, người dân có thể không phải nộp khoản tạm ứng án phí ban đầu.

Kết luận

Quá trình giải quyết khi bị công ty tài chính đòi nợ trái luật đòi hỏi sự kiên trì và phương pháp tiếp cận đúng đắn. Việc tuân thủ quy trình pháp lý không chỉ bảo vệ cá nhân mà còn góp phần làm minh bạch hóa hoạt động cho vay tiêu dùng. Nếu cần sự hỗ trợ pháp lý chuyên nghiệp để giải quyết dứt điểm vấn đề này, hãy liên hệ ngay với Luật Long Phan PMT qua hotline 1900.63.63.87 để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.

Tags: bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, Công ty tài chính đòi nợ trái luật, Đòi nợ thuê, Khiếu nại hành vi đòi nợ