Điều khoản giải quyết tranh chấp trong Hợp đồng SaaS xuyên biên giới

Điều khoản giải quyết tranh chấp trong Hợp đồng SaaS xuyên biên giới là hàng rào pháp lý  giúp doanh nghiệp hạn chế thủ tục kiện tụng kéo dài. Các giao dịch giữa nhà cung cấp và khách hàng liên quan đến phần mềm như một dịch vụ (Software as a Service – SaaS) phổ biến toàn cầu. Do đó, việc thỏa thuận và ghi nhận điều khoản giải quyết tranh chấp ngay tại hợp đồng là cần thiết. Bài viết này Luật Long Phan PMT sẽ tư vấn điều khoản giải quyết tranh chấp trong hợp đồng SaaS xuyên biên giới giúp doanh nghiệp thiết lập một nền tảng vững chắc cho quan hệ hợp tác quốc tế.

Mục tiêu của điều khoản

Mục tiêu của điều khoản giải quyết tranh chấp trong Hợp đồng SaaS (Software as a Service) xuyên biên giới, được xây dựng xoay quanh ba trọng tâm chiến lược: bảo mật, chuyên môn và khả năng thi hành phán quyết quốc tế:

Giữ bí mật kỹ thuật

Các tranh chấp SaaS liên quan đến kỹ thuật cao, như lỗi phần mềm, lỗi API, vi phạm SLA (Service Level Agreement) hoặc tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ phần mềm. Vì vậy, việc lựa chọn chuyên gia am hiểu công nghệ để đảm bảo tranh chấp được giải quyết chính xác, công bằng và hiệu quả. Các kết luận về số liệu kỹ thuật sẽ chuyên gia độc lập thực hiện.

Điều quan trọng cuối cùng trong cơ chế giải quyết tranh chấp là thiện chí hợp tác giữa các bên. Nếu các bên thiện chí, kết luận của chuyên gia công nghệ có thể là cơ sở để thương lượng, hòa giải, chấm dứt tranh chấp một cách hiệu quả, tiết kiệm thời gian và chi phí.

Trong trường hợp một bên không thiện chí hoặc từ chối thực hiện nghĩa vụ, thì:

• Các bên có quyền tiến hành thủ tục tố tụng tiếp theo tại trọng tài thương mại hoặc tòa án, theo đúng thỏa thuận đã ghi nhận trong hợp đồng.
• Kết luận kỹ thuật của chuyên gia (được chỉ định theo cơ chế đã thống nhất) sẽ trở thành chứng cứ quan trọng, giúp bên giải quyết tranh chấp có căn cứ kỹ thuật rõ ràng để đưa ra phán quyết.

Dễ thi hành phán quyết theo công ước New York 1958

Với tính chất xuyên biên giới, tranh chấp SaaS liên quan đến các bên ở nhiều quốc gia khác nhau. Khi phán quyết được ban hành, điều quan trọng là phán quyết đó có thể được thi hành tại quốc gia nơi người có nghĩa vụ cư trú/ có trụ sở hoặc có tài sản để thi hành phán quyết. Chọn cơ chế trọng tài quốc tế được công nhận theo Công ước New York 1958 để đảm bảo phán quyết trọng tài có hiệu lực thi hành tại các quốc gia là thành viên.

Các thành tố không thể thiếu trong điều khoản

Khi soạn thảo hợp đồng SaaS, các thành tố không thể thiếu trong điều khoản giải quyết tranh chấp là:

Thỏa thuận đa tầng (Multi-tier Dispute Resolution Clause)

Quy định rõ trình tự các bước giải quyết tranh chấp, có thể là:

• Lựa chọn chuyên gia công nghệ phân tích số liệu, kỹ thuật.
• Tổ chức phiên điều trần để thương lượng nội bộ;
• Hòa giải (mediation);
• Trọng tài hoặc tòa án.

Cơ chế đa tầng giúp các bên giải quyết tranh chấp thiện chí, nhanh chóng, hiệu quả trước khi tiến hành tố tụng chính thức.

Thỏa thuận trọng tài (Arbitration Clause)

Khi xây dựng điều khoản trọng tài trong hợp đồng SaaS, các bên cần quy định rõ các yếu tố sau:

• Trung tâm trọng tài được lựa chọn để giải quyết tranh chấp (ví dụ: VIAC – Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam, SIAC – Singapore, ICC – Tòa án Trọng tài Quốc tế,…);
• Luật điều chỉnh nội dung hợp đồng và quy tắc tố tụng trọng tài là hai hệ thống pháp luật riêng biệt, cần chỉ định rõ ràng để tránh xung đột pháp lý. Ví dụ, hợp đồng có thể được điều chỉnh bởi pháp luật Singapore, trong khi thủ tục tố tụng trọng tài được áp dụng theo Quy tắc VIAC;
• Số lượng trọng tài viên.

Ngôn ngữ & phương thức điện tử

Khi xây dựng điều khoản giải quyết tranh chấp trong hợp đồng SaaS xuyên biên giới, cần quy định rõ:

• Ngôn ngữ tranh chấp: Chỉ định ngôn ngữ được sử dụng trong toàn bộ quá trình giải quyết tranh chấp. Nên đồng nhất với ngôn ngữ của hợp đồng để tránh mâu thuẫn và rủi ro diễn giải sai.
• Phương thức điện tử: Xác nhận rằng việc sử dụng các phương tiện điện tử, bao gồm email, hồ sơ số, chữ ký điện tử, nền tảng nộp hồ sơ trực tuyến đều có giá trị pháp lý như văn bản giấy. Điều này giúp bảo đảm tính linh hoạt, hiệu quả và thuận tiện xuyên biên giới trong toàn bộ quá trình tố tụng.

Yêu cầu cam kết Bảo mật & dữ liệu

Một số nội dung nên đưa vào điều khoản này gồm:

• Nghiêm cấm tiết lộ mã nguồn, dữ liệu khách hàng hoặc bất kỳ thông tin bảo mật nào cho bên thứ ba nếu không có sự đồng ý bằng văn bản từ bên còn lại;
• Quy định việc lưu trữ dữ liệu phải tuân thủ tiêu chuẩn bảo mật cao, được cho phép xóa sau thời gian lưu trữ nhất định (ví dụ: 5 năm);
• Cho phép bên bị ảnh hưởng có quyền yêu cầu biện pháp khẩn cấp tạm thời (emergency measures) như phong tỏa dữ liệu, ngừng truy cập hệ thống hoặc can thiệp kỹ thuật tạm thời trong trường hợp có dấu hiệu rò rỉ dữ liệu hoặc vi phạm an ninh mạng.

Việc quy định rõ ràng những cam kết này giúp hạn chế rủi ro pháp lý và bảo vệ tài sản số quan trọng của doanh nghiệp.

Biện pháp khẩn cấp tạm thời

Đây công cụ pháp lý cho phép một bên yêu cầu tòa án hoặc trọng tài áp dụng các biện pháp tức thời nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp, ngăn chặn tổn thất không thể khắc phục và đảm bảo khả năng thi hành phán quyết sau này.

Các biện pháp khẩn cấp tạm thời thường gặp trong hợp đồng SaaS:

• Phong tỏa tài khoản ngân hàng.
• Cấm chuyển dịch quyền sở hữu tài sản.
• Buộc thực hiện một phần nghĩa vụ hợp đồng: ngừng truy cập hệ thống hoặc can thiệp kỹ thuật tạm thời.
• Các biện pháp khẩn cấp tạm thời khác được áp dụng căn cứ vào quy định của luật tố tụng mà các bên lựa chọn.

Thi hành phán quyết

Để đảm bảo hiệu lực và khả năng thi hành của phán quyết trọng tài, điều khoản giải quyết tranh chấp trong hợp đồng SaaS cần quy định rõ các yếu tố sau:

• Thứ nhất, căn cứ vào pháp luật được lựa chọn giải quyết tranh chấp; pháp luật nước của hai bên liên quan đến việc công nhận và cho thi hành phán quyết nước ngoài.
• Thứ hai, nếu các bên trong hợp đồng đều là thành viên của Công ước New York năm 1958 thì nên lựa chọn thủ tục thi hành theo công ước này.

>>> Xem thêm: Thủ tục giải quyết tranh chấp hợp đồng dịch vụ liên tục

Mẫu điều khoản song ngữ gợi ý

Dưới đây là mẫu điều khoản giải quyết tranh chấp SaaS song ngữ mà Quý khách hàng có thể tham khảo.

Dispute Resolution/ Giải quyết tranh chấp

(a) Escalation / Thương lượng – Hòa giải

Within 30 days after a dispute arises, the Parties shall attempt in good faith to resolve it by negotiations between their senior executives. Failing settlement, either Party may submit the dispute to mediation under the Singapore International Mediation Centre (“SIMC”) Mediation Rules within 45 days.

Trong vòng 30 ngày kể từ khi phát sinh tranh chấp, các Bên sẽ nỗ lực thiện chí để giải quyết tranh chấp thông qua thương lượng giữa các lãnh đạo cấp cao của mình. Nếu không đạt được thỏa thuận, một trong hai Bên có thể chuyển tranh chấp sang hòa giải theo Quy tắc Hòa giải của Trung tâm Hòa giải Quốc tế Singapore (SIMC) trong vòng 45 ngày.

(b) Arbitration / Trọng tài

Any dispute not resolved under paragraph (a) shall be finally settled by arbitration administered by the Singapore International Arbitration Centre (“SIAC”) in accordance with the SIAC Rules (7th Edition, 1 January 2025) – or, where both Parties so agree in writing, the UNCITRAL Model Clause on Highly Expedited Arbitration (SPEDR 2024).

Mọi tranh chấp không được giải quyết theo khoản (a) sẽ được giải quyết dứt điểm bằng trọng tài theo Quy tắc Trọng tài của Trung tâm Trọng tài Quốc tế Singapore (SIAC), phiên bản thứ 7 (có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2025); hoặc nếu cả hai Bên đồng ý bằng văn bản, theo Mẫu điều khoản Trọng tài rút gọn UNCITRAL SPEDR 2024.

Seat / Địa điểm tố tụng: Singapore.

Number of arbitrators / Số lượng trọng tài viên:

One (01); if the amount in dispute exceeds USD 1 million, three (03).

Một (01) trọng tài viên; nếu giá trị tranh chấp vượt quá 1 triệu USD, thì sẽ có ba (03) trọng tài viên.

Expertise / Chuyên môn:

At least one arbitrator shall have proven experience in SaaS or cloud computing.

Ít nhất một trọng tài viên phải có kinh nghiệm thực tiễn trong lĩnh vực SaaS hoặc điện toán đám mây.

Language / Ngôn ngữ:

English. Vietnamese translations may be provided; in the event of inconsistency, the English version prevails.

Ngôn ngữ trọng tài là tiếng Anh. Có thể cung cấp bản dịch tiếng Việt; trong trường hợp có sự không thống nhất, bản tiếng Anh sẽ được ưu tiên áp dụng.

Confidentiality / Bảo mật:

Proceedings, evidence and award shall remain confidential in accordance with Article 39 SIAC Rules and Article V UNCITRAL SPEDR Confidentiality Clause.

Quá trình tố tụng, chứng cứ và phán quyết phải được giữ bí mật theo Điều 39 của Quy tắc SIAC và Điều V của Điều khoản Bảo mật UNCITRAL SPEDR.

Emergency Relief / Biện pháp khẩn cấp tạm thời:

Either Party may seek an Emergency Arbitrator under SIAC Schedule 1 or interim injunctive relief in any competent court.

Một trong hai Bên có thể yêu cầu Trọng tài viên khẩn cấp theo Phụ lục 1 của SIAC hoặc yêu cầu biện pháp khẩn cấp tạm thời tại bất kỳ tòa án có thẩm quyền nào.

Enforcement / Thi hành:

The award shall be final and binding and may be enforced pursuant to the New York Convention 1958.

Phán quyết trọng tài là chung thẩm và có giá trị ràng buộc, và có thể được thi hành theo Công ước New York 1958.

(c) Governing Law / Luật áp dụng

This Contract and any dispute arising out of it shall be governed by the substantive law of [England & Wales] (or another neutral law agreed by the Parties).

Hợp đồng này và mọi tranh chấp phát sinh từ đó sẽ được điều chỉnh theo pháp luật nội dung của [Anh và xứ Wales] (hoặc luật trung lập khác do các Bên thỏa thuận)

(d) Survival / Hiệu lực

This Clause survives termination or expiry of the Contract.

Điều khoản này vẫn giữ nguyên hiệu lực ngay cả khi Hợp đồng bị chấm dứt hoặc hết hạn.

Nếu cần soạn thảo hoặc review điều khoản hợp đồng chính thức, vui lòng liên hệ trực tiếp với Luật Long Phan PMT để được tư vấn.

Lưu ý thực thi tại Việt Nam

Đối với các tranh chấp hợp đồng SaaS giữa một bên tranh chấp có quốc tịch Việt Nam, để được công nhận và cho thi hành phán quyết, quý khách cần lưu ý:

Hiệu lực của phán quyết trọng tài nước ngoài tại Việt Nam

Để phán quyết của trọng tài nước ngoài được công nhận và thi hành tại Việt Nam, người được thi hành phải yêu cầu Tòa án Việt Nam công nhận và cho thi hành phán quyết đó tại Việt Nam. Theo Điều 424 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, việc công nhận và cho thi hành phán quyết của trọng tài nước ngoài, bản án của Tòa án nước ngoài tại Việt Nam dựa trên:

• Điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên (Công ước New York năm 1958 về công nhận và thi hành phán quyết trọng tài nước ngoài);
• Hoặc nguyên tắc có đi có lại với quốc gia nơi phán quyết được tuyên.

Dữ liệu cá nhân và nghĩa vụ cung cấp theo pháp luật Việt Nam

Mặc dù các bên có thể thỏa thuận về nghĩa vụ bảo mật trong hợp đồng. Tuy nhiên, để đảm bảo cho thủ tục pháp lý tại Việt Nam, cũng như tại Điều 17 Nghị định 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân, bên lưu trữ hoặc xử lý dữ liệu tại Việt Nam vẫn có thể bị buộc phải cung cấp dữ liệu cá nhân khi có yêu cầu hợp pháp từ cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Vì vậy, các điều khoản bảo mật trong hợp đồng SaaS cần:

• Dự liệu ngoại lệ rõ ràng trong trường hợp bên nhận dữ liệu buộc phải cung cấp thông tin theo quy định pháp luật;
• Yêu cầu bên bị yêu cầu cung cấp dữ liệu phải thông báo cho bên còn lại trong thời gian sớm nhất có thể, trừ khi bị cấm tiết lộ theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền.

Điều này giúp cân bằng giữa tuân thủ pháp luật Việt Nam và bảo vệ lợi ích hợp pháp của các bên trong hợp đồng.

Thuế và vấn đề chuyển tiền ra nước ngoài

Trong các hợp đồng SaaS thì việc chuyển giao quyền sử dụng phần mềm, khoản phí bản quyền hoặc doanh thu từ dịch vụ phần mềm có thể bị xem là giao dịch ngoại hối. Do đó, các giao dịch này phải tuân thủ quy định kiểm soát của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Các khoản thanh toán này có thể bị áp thuế, phí theo tùy theo khoản tiền và mục đích cụ thể.

Để bảo vệ quyền lợi của bên nhận tiền, hợp đồng nên có điều khoản quy định nghĩa vụ gross-up. Theo đó bên trả tiền sẽ chịu trách nhiệm thanh toán bổ sung phần thuế, phí bị khấu trừ để đảm bảo bên cung cấp nhận được đúng số tiền như đã thỏa thuận.

Câu hỏi thường gặp (FAQ) về soạn thảo điều khoản giải quyết tranh chấp trong hợp đồng SaaS xuyên biên giới

Dưới đây là câu hỏi thường gặp về soạn thảo điều khoản giải quyết tranh chấp trong hợp đồng Saas:

Vì sao điều khoản giải quyết tranh chấp lại đặc biệt quan trọng trong hợp đồng SaaS xuyên biên giới?

Bởi vì các hợp đồng SaaS thường có yếu tố nước ngoài, nên khi xảy ra tranh chấp, các bên rất dễ rơi vào tình trạng “mỗi bên theo luật nước mình”. Việc có điều khoản rõ ràng giúp xác định trước tòa án/ trọng tài có thẩm quyền và luật áp dụng, giảm thiểu rủi ro pháp lý, tiết kiệm chi phí và thời gian xử lý tranh chấp.

Nên chọn tòa án hay trọng tài để giải quyết tranh chấp trong hợp đồng SaaS?

Trọng tài quốc tế thường được ưu tiên hơn vì tính linh hoạt, bí mật và khả năng thi hành phán quyết tại nhiều quốc gia theo Công ước New York 1958.

Có thể chọn luật áp dụng riêng biệt cho hợp đồng không?

Có. Các bên được tự do thỏa thuận luật điều chỉnh hợp đồng (ví dụ: luật Singapore, luật Anh hoặc luật Delaware). Tuy nhiên, nên cân nhắc đến mức độ thân thiện với công nghệ và độ rõ ràng của luật đó đối với các vấn đề SaaS (IP, dữ liệu, dịch vụ điện toán đám mây…).

Có thể đưa điều khoản hòa giải bắt buộc trước khi khởi kiện không?

Có. Nhiều hợp đồng SaaS quy định bước hòa giải nội bộ hoặc thông qua tổ chức như CEDR (UK) hoặc SIMC (Singapore) trước khi khởi kiện hay trọng tài. Điều này giúp các bên giữ được mối quan hệ và giảm chi phí tranh tụng.

Có cần phân biệt giữa tranh chấp kỹ thuật và tranh chấp pháp lý không?

Nên. Với SaaS, có thể xảy ra tranh chấp kỹ thuật như downtime, lỗi API, không đạt SLA… Những tranh chấp này có thể yêu cầu chuyên gia/ hội đồng chuyên môn đánh giá và kết luận. Trong khi tranh chấp pháp lý sẽ giải quyết theo tòa hoặc trọng tài.

Dịch vụ Luật sư soạn thảo Hợp đồng SaaS xuyên biên giới

Dưới đây là hạng mục các nội dung trong dịch vụ Luật sư soạn thảo Hợp đồng SaaS xuyên biên giới:

• Tư vấn cấu trúc pháp lý và thương mại của hợp đồng SaaS theo từng quốc gia.
• Xác định luật điều chỉnh, thẩm quyền giải quyết tranh chấp phù hợp.
• Soạn thảo điều khoản dịch vụ, quyền truy cập và cấp phép phần mềm.
• Soạn thảo điều khoản bảo mật dữ liệu cá nhân, bảo vệ thông tin người dùng.
• Soạn thảo điều khoản giới hạn trách nhiệm và miễn trừ trách nhiệm.
• Đàm phán, rà soát và điều chỉnh các điều khoản thanh toán, thuế (bao gồm gross-up).
• Soạn thảo điều khoản chấm dứt, giải quyết hậu hợp đồng.
• Tư vấn tuân thủ pháp luật sở tại và pháp luật Việt Nam (nếu có bên Việt Nam tham gia).
• Đại diện tham gia đàm phán, thương lượng với đối tác nước ngoài.
• Soạn mẫu hợp đồng SaaS song ngữ.
• Soát xét và điều chỉnh hợp đồng SaaS có sẵn từ phía khách hàng.

Kết luận

Việc xây dựng một hợp đồng SaaS xuyên biên giới chặt chẽ, minh bạch là điều kiện tiên quyết để bảo vệ quyền lợi của các bên và phòng ngừa rủi ro pháp lý. Với kinh nghiệm chuyên sâu trong lĩnh vực pháp lý công nghệ và hợp đồng quốc tế, Luật Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ soạn thảo hợp đồng SaaS chuyên nghiệp, đảm bảo phù hợp pháp luật các bên, tối ưu lợi ích khách hàng. Liên hệ ngay Chúng tôi qua 1900636387 để được tư vấn và hướng dẫn chuyên sâu.

Tags: Bảo mật dữ liệu, Giải quyết tranh chấp, Hợp đồng SaaS, Hợp đồng xuyên biên giới, Soạn thảo hợp đồng, Trọng tài quốc tế