Chương trình máy tính được bảo hộ như thế nào?

Chương trình máy tính là sáng tạo của trí tuệ con người và được pháp luật Việt Nam bảo hộ. Dù được thể hiện dưới dạng mã nguồn hay mã máy, chương trình máy tính vẫn được bảo hộ như một tác phẩm văn học. Bài viết này của Long Phan PMT sẽ trình bày các quy định về bảo hộ và hướng dẫn chi tiết đăng ký bảo hộ quyền tác giả cho chương trình máy tính.

Chương trình máy tính là gì?

Theo khoản 1 Điều 22 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi 2022), Chương trình máy tính là:

• Tập hợp các chỉ dẫn được thể hiện dưới dạng lệnh, mã, lược đồ hoặc dạng khác, khi gắn vào một phương tiện, thiết bị
• Được vận hành bằng ngôn ngữ lập trình máy tính
• Có khả năng làm cho máy tính hoặc thiết bị thực hiện được công việc hoặc đạt được kết quả cụ thể.

Các hình thức bảo hộ chương trình máy tính

Theo khoản 1 Điều 22 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi 2022), Chương trình máy tính được bảo hộ như tác phẩm văn học, dù được thể hiện dưới dạng mã nguồn hay mã máy. Đồng thời, theo khoản 1 Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ 2005, được sửa đổi bởi khoản 5 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2009, tác phẩm văn học sẽ được bảo hộ dưới dạng quyền tác giả.

Tác giả và chủ sở hữu quyền tác giả đối với chương trình máy tính có quyền thỏa thuận bằng văn bản với nhau về việc sửa chữa, nâng cấp chương trình máy tính.

Tổ chức, cá nhân có quyền sử dụng hợp pháp bản sao chương trình máy tính được làm một bản sao dự phòng để thay thế khi bản sao đó bị xóa, bị hỏng hoặc không thể sử dụng nhưng không được chuyển giao cho tổ chức, cá nhân khác.

Hướng dẫn thủ tục đăng ký bảo hộ quyền tác giả đối với chương trình máy tính

Thủ tục đăng ký bảo hộ quyền tác giả đối với chương trình máy tính thực hiện theo Điều 50 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 được sửa đổi bởi khoản 14 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2022 và Điều 52 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 được sửa đổi bởi khoản 15 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2022.

Thành phần hồ sơ

Chuẩn bị thành phần hồ sơ gồm:

• 01 Tờ khai đăng ký quyền tác giả Mẫu số 01 ban hành kèm theo Thông tư số 08/2023/QĐ-BVHTT.
• 01 bản chính Văn bản ủy quyền, nếu người nộp hồ sơ là người được ủy quyền.
• 02 bản in code phần mềm (có giáp lai hoặc ký nháy của chủ sở hữu).
• 2 đĩa CD chứa nội dung của phần mềm.
• Bản sao công chứng giấy tờ pháp lý của tác giả sáng tạo ra phần mềm máy tính

Nộp hồ sơ và xét duyệt

1. Bước 1. Nộp hồ sơ

Hình thức nộp hồ sơ:

• Trực tiếp tại Cục Bản quyền tác giả, hoặc Điểm tiếp nhận hồ của Cục Bản quyền tác giả tại thành phố Hồ Chí Minh, Điểm tiếp nhận hồ sơ Cục Bản quyền tác giả tại thành phố Đà Nẵng.
• Qua Cổng dịch vụ công trực tuyến Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về lĩnh vực quyền tác giả, quyền liên quan (hồ sơ bản gốc (bản giấy) được gửi tới Cục Bản quyền tác giả theo cách thức trực tiếp hoặc qua dịch vụ bưu chính).

2. Bước 2. Rà soát, phân loại, xem xét tính hợp lệ của hồ sơ.

• Trong thời hạn 15 ngày làm việc, kể từ ngày nhận hồ sơ hợp lệ, cơ quan Cục Bản quyền tác giả có trách nhiệm cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả cho người nộp hồ sơ.
• Trong trường hợp từ chối phải thông báo bằng văn bản và nêu rõ lý do cho người nộp hồ sơ.

Xử lý vi phạm bản quyền chương trình máy tính

Xử phạt hành chính

Trách nhiệm hành chính được quy định tại Điều 18 Nghị định 131/2013/NĐ-CP Hành vi xâm phạm quyền sao chép tác phẩm:

• Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 35.000.000 đồng đối với hành vi sao chép tác phẩm mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả.
• Buộc dỡ bỏ bản sao tác phẩm vi phạm.
• Đây là khung phạt đối với cá nhân vi phạm, nếu tổ chức vi phạm mức phạt gấp 2 lần mức phạt cá nhân.

Trách nhiệm hình sự

Trách nhiệm hình sự được quy định tại Điều 225 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017:

Đối với cá nhân vi phạm

Người phạm tội bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm nếu:

• Cố ý thực hiện một trong các hành vi (i) Sao chép tác phẩm, bản ghi âm, bản ghi hình; (ii) Phân phối đến công chúng bản sao tác phẩm, bản sao bản ghi âm, bản sao bản ghi hình, xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan đang được bảo hộ tại Việt Nam với quy mô thương mại, hoặc
• Thu lợi bất chính từ 50.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng, hoặc
• Gây thiệt hại cho chủ thể quyền tác giả, quyền liên quan từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng, hoặc
• Hàng hóa vi phạm trị giá từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng

Người phạm tội bị phạt tiền từ 300.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm nếu:

• Có tổ chức.
• Phạm tội 02 lần trở lên.
• Thu lợi bất chính 300.000.000 đồng trở lên.
• Gây thiệt hại cho chủ thể quyền tác giả, quyền liên quan 500.000.000 đồng trở lên.
• Hàng hóa vi phạm trị giá 500.000.000 đồng trở lên.

Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Đối với pháp nhân phạm tội

Thực hiện một trong các hành vi tương tự cá nhân:

• Quy mô thương mại, hoặc
• Thu lợi bất chính từ 200.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng, hoặc
• Gây thiệt hại cho chủ thể quyền tác giả, quyền liên quan từ 300.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng, hoặc
• Hàng hóa vi phạm trị giá từ 300.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;

Và thu lợi bất chính từ 100.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại cho chủ thể quyền tác giả từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng hoặc hàng hóa vi phạm trị giá từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi quy định tại Điều 225 hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 300.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng.

Nếu hành vi có tính chất nghiêm trọng: có thể bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 3.000.000.000 đồng hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 06 tháng đến 02 năm.

Ngoài ta, Pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.

Dịch vụ tư vấn và thực hiện thủ tục đăng ký bảo hộ cho chương trình máy tính

Long Phan PMT cung cấp các dịch vụ pháp lý toàn diện trong lĩnh vực bảo hộ chương trình máy tính, bao gồm:

• Tư vấn và chuẩn bị hồ sơ đăng ký quyền tác giả, hướng dẫn và kiểm tra hồ sơ đảm bảo tính hợp lệ và đầy đủ trước khi nộp.
• Đại diện khách hàng làm việc với Cục Bản quyền tác giả, theo dõi và xử lý các thủ tục hành chính trong suốt quá trình xét duyệt.
• Tư vấn pháp lý, đại diện khách hàng trong quá trình yêu cầu bồi thường hoặc khiếu kiện vi phạm.

Trên đây là toàn diện các vấn đề pháp lý về Chương trình máy tính và hình thức bảo hộ loại hình này. Quý khách hàng có nhu cầu tư vấn sở hữu trí tuệ hoặc thực hiện thủ tục đăng ký bảo hộ quyền tác giả cho chương trình máy tính, hãy liên hệ với Long Phan PMT qua hotline 1900636387 để được hỗ trợ chuyên nghiệp và nhanh chóng. Chúng tôi cam kết cung cấp giải pháp pháp lý tối ưu, giúp bảo vệ quyền và lợi ích của quý khách.