Thủ tục khởi kiện đòi lại nhà đất cho mượn, ở nhờ

Thủ tục khởi kiện đòi lại nhà đất cho mượn, ở nhờ là thủ tục tố tụng dân sự. Người có quyền sử dụng đất khởi kiện đến tòa án để yêu cầu đòi lại phần nhà đất của mình. Trình tự thủ tục khởi kiện theo quy định pháp luật tố tụng dân sự tại thời điểm diễn ra tranh chấp. Bài viết dưới đây của Long Phan PMT sẽ trình bày, hướng dẫn chi tiết thủ tục này cho quý bạn đọc.

Cho mượn, cho ở nhờ nhà được hiểu như thế nào?

Định nghĩa

Cho mượn, cho ở nhờ là việc người có nhà đất cho người khác mượn, ở nhờ trên nhà đất mà họ làm chủ. Người được mượn, được ở nhờ không phải trả tiền cho người chủ. Khi hết thời hạn các bên thỏa thuận thì việc cho mượn, cho ở nhờ chấm dứt. Người mượn, người ở nhờ phải trả lại tài sản đã mượn cho người cho mượn.

Theo quy định tại Điều 494 Bộ luật Dân sự 2015 (BLDS 2015) thì “Mượn tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho mượn giao tài sản cho bên mượn để sử dụng trong một thời hạn mà không phải trả tiền, bên mượn phải trả lại tài sản đó khi hết thời hạn mượn hoặc mục đích mượn đã đạt được”.

Đặc điểm

• Hợp đồng cho mượn, cho ở nhờ nhà đất là hợp đồng đơn vụ: bên cho mượn giao tài sản cho bên mượn.
• Là hợp đồng không có đền bù: Bên cho mượn giao nhà đất cho bên mượn mà không thu bất kỳ lợi nhuận nào. Bên mượn không phải trả lại cho bên cho mượn khoản lợi nào.
• Đối tượng của hợp đồng là vật không tiêu hao: Bên mượn sau quá trình sử dụng phải trả lại chính vật đã mượn. Vật tiêu hao không là đối tượng của hợp đồng mượn vì sau khi sử dụng không còn tính chất, hình dáng ban đầu.
• Là hợp đồng ưng thuận hoặc là hợp đồng thực tế: Pháp luật hiện hành không có quy định khác về thời điểm có hiệu lực của các hợp đồng chuyển giao quyền sử dụng tài sản.

Quyền và nghĩa vụ của các bên

Đối với hợp đồng cho mượn, cho ở nhờ nhà đất thì mỗi bên sẽ có quyền và nghĩa vụ được quy định tại các Điều 496, 497, 498, 499 BLDS như sau:

Quyền và nghĩa vụ của bên mượn

Nghĩa vụ của bên mượn tài sản

• Giữ gìn, bảo quản tài sản mượn, không được tự ý thay đổi tình trạng của tài sản; nếu tài sản bị hư hỏng thông thường thì phải sửa chữa.
• Không được cho người khác mượn lại, nếu không có sự đồng ý của bên cho mượn.
• Trả lại tài sản mượn đúng thời hạn; nếu không có thỏa thuận về thời hạn trả lại tài sản thì bên mượn phải trả lại tài sản ngay sau khi mục đích mượn đã đạt được.
• Bồi thường thiệt hại, nếu làm mất, hư hỏng tài sản mượn.
• Bên mượn tài sản phải chịu rủi ro đối với tài sản mượn trong thời gian chậm trả.

Quyền của bên mượn tài sản

• Được sử dụng tài sản mượn theo đúng công dụng của tài sản và đúng mục đích đã thỏa thuận.
• Yêu cầu bên cho mượn thanh toán chi phí hợp lý về việc sửa chữa hoặc làm tăng giá trị tài sản mượn, nếu có thỏa thuận.
• Không phải chịu trách nhiệm về những hao mòn tự nhiên của tài sản mượn.

Quyền và nghĩa vụ của bên cho mượn tài sản

Nghĩa vụ của bên cho mượn tài sản

• Cung cấp thông tin cần thiết về việc sử dụng tài sản và khuyết tật của tài sản, nếu có.
• Thanh toán cho bên mượn chi phí sửa chữa, chi phí làm tăng giá trị tài sản, nếu có thỏa thuận.
• Bồi thường thiệt hại cho bên mượn nếu biết tài sản có khuyết tật mà không báo cho bên mượn biết dẫn đến gây thiệt hại cho bên mượn, trừ những khuyết tật mà bên mượn biết hoặc phải biết.

Quyền của bên cho mượn tài sản

• Đòi lại tài sản ngay sau khi bên mượn đạt được mục đích nếu không có thỏa thuận về thời hạn mượn;
• Nếu bên cho mượn có nhu cầu đột xuất và cấp bách cần sử dụng tài sản cho mượn thì được đòi lại tài sản đó mặc dù bên mượn chưa đạt được mục đích, nhưng phải báo trước một thời gian hợp lý.
• Đòi lại tài sản khi bên mượn sử dụng không đúng mục đích, công dụng, không đúng cách thức đã thỏa thuận hoặc cho người khác mượn lại mà không có sự đồng ý của bên cho mượn.
• Yêu cầu bồi thường thiệt hại đối với tài sản do bên mượn gây ra.

>> Tham khảo thêm: Mẫu hợp đồng mượn nhà

==>>CLICK TẢI MẪU HỢP ĐỒNG MƯỢN NHÀ

Thủ tục hòa giải khi có tranh chấp đòi lại nhà đất cho mượn, cho ở nhờ

Khi phát sinh tranh chấp trong hợp đồng cho mượn, cho ở nhờ nhà đất các bên có cần phải thực hiện thủ tục hòa giải cơ sở trước khi khởi kiện hay không?

Theo Điều 3 Nghị quyết 04/2017/NQ-HĐTP thì đối với tranh chấp khác liên quan đến quyền sử dụng đất như: tranh chấp về giao dịch liên quan đến quyền sử dụng đất, tranh chấp về thừa kế quyền sử dụng đất, chia tài sản chung của vợ chồng là quyền sử dụng đất,… thì thủ tục hòa giải tại Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi có đất tranh chấp không phải là điều kiện khởi kiện vụ án.

Như vậy, đối với tranh chấp hợp đồng cho mượn, cho ở nhờ nhà đất là hợp đồng tranh chấp về giao dịch liên quan đến quyền sử dụng đất thì KHÔNG CẦN THỰC HIỆN THỦ TỤC HÒA GIẢI CƠ SỞ để khởi kiện ra Tòa án.

Thẩm quyền của Tòa án giải quyết tranh chấp

• Thì tranh chấp hợp đồng cho mượn, cho ở nhờ nhà đất thuộc thẩm quyền của Tòa án cấp huyện thụ lý giải quyết tranh chấp (khoản 1 Điều 35 BLTTDS 2015).
• Thời hiệu khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp hợp đồng là 03 năm, kể từ ngày người có quyền yêu cầu biết hoặc phải biết quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm.

Thủ tục khởi kiện đòi lại nhà đất cho mượn, cho ở nhờ

Hồ sơ khởi kiện

Hồ sơ khởi kiện theo khoản 4 và khoản 5 Điều 189 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Cụ thể như sau: 

Đơn khởi kiện đòi lại nhà đất cho mượn, cho ở nhờ  (theo mẫu số 23- DS ban hành kèm theo Nghị quyết 01/2017/NQ – HĐTP do Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao ban hành ngày 13/01/2017

Kèm theo đơn khởi kiện phải có tài liệu, chứng cứ chứng minh quyền, lợi ích hợp pháp của người khởi kiện bị xâm phạm. Trường hợp vì lý do khách quan mà người khởi kiện không thể nộp đầy đủ tài liệu, chứng cứ kèm theo đơn khởi kiện thì họ phải nộp tài liệu, chứng cứ hiện có để chứng minh quyền, lợi ích hợp pháp của người khởi kiện bị xâm phạm. Người khởi kiện bổ sung hoặc giao nộp bổ sung tài liệu, chứng cứ khác theo yêu cầu của Tòa án trong quá trình giải quyết vụ án.  

• Hợp đồng cho mượn, cho ở nhờ (nếu có);
• Tài liệu, chứng cứ có liên quan đến tranh chấp;
• Giấy tờ nhân thân (chứng minh nhân dân, căn cước công dân,…).

Thủ tục khởi kiện

Khi tranh chấp chồng lấn đất đai xảy ra các đương sự nộp đơn khởi kiện đến Tòa án cấp có thẩm quyền để được giải quyết theo quy định. Theo quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 quy định về trình tự, thủ tục giải quyết vụ án dân sự như sau:

Bước 1: Nộp đơn khởi kiện

Nộp đơn khởi kiện đến Tòa án có thẩm quyền giải quyết bằng một trong các phương thức sau

• Nộp trực tiếp tại Tòa án;
• Gửi đến Tòa án theo đường dịch vụ bưu chính;
• Gửi trực tuyến thông qua Cổng dịch vụ công quốc gia (nếu có).

Bước 2: Toà án tiếp nhận và xử lý đơn khởi kiện

Thứ nhất, tiếp nhận đơn

• Nếu nộp trực tiếp, Tòa án cấp ngay giấy xác nhận đơn cho người khởi kiện
• Nếu nộp theo đường dịch vụ bưu chính, Tòa án gửi thông báo nhận đơn cho  người khởi kiện trong thời hạn 02 ngày làm việc kể từ ngày nhận đơn
• Nếu nộp bằng phương thức gửi trực tuyến, Tòa án phải thông báo ngay việc nhận đơn cho người khởi kiện qua Cổng dịch vụ công quốc gia (nếu có)

Thứ hai, xử lý đơn

Thẩm phán xem xét đơn khởi kiện và ra một trong các quyết định sau:

• Yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện;
• Tiến hành thủ tục thụ lý vụ án theo thủ tục thông thường hoặc theo thủ tục rút gọn
• Chuyển đơn khởi kiện cho Tòa án có thẩm quyền và thông báo cho người khởi kiện nếu vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án khác;
• Trả lại đơn khởi kiện cho người khởi kiện nếu vụ việc đó không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.

Bước 3: Thụ lý đơn khởi kiện

Căn cứ Điều 195 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, khi xét thấy hồ sơ khởi kiện đầy đủ và vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án thì Thẩm phán sẽ ra thông báo cho người khởi kiện thực hiện thủ tục nộp tiền tạm ứng án phí trong trường hợp họ phải nộp tiền tạm ứng án phí. Trong thời hạn 07 ngày, kể từ ngày nhận được giấy báo của Tòa án về việc nộp tiền tạm ứng án phí, người khởi kiện phải nộp tiền tạm ứng án phí và nộp cho Tòa án biên lai thu tiền tạm ứng án phí.

Bước 4: Chuẩn bị xét xử sơ thẩm

Thời hạn chuẩn bị xét xử là 4 tháng kể từ ngày thụ lý. Trong trường hợp vụ án có tính chất phức tạp, sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan thì có thể gia hạn nhưng không quá 02 tháng.

Theo khoản 2 Điều 230 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, trong giai đoạn chuẩn bị xét xử, Thẩm phán thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn sau đây:

• Lập hồ sơ vụ án theo quy định tại Điều 198 của Bộ luật này;
• Xác định tư cách đương sự, người tham gia tố tụng khác;
• Xác định quan hệ tranh chấp giữa các đương sự và pháp luật cần áp dụng;
• Làm rõ những tình tiết khách quan của vụ án;
• Xác minh, thu thập chứng cứ theo quy định của Bộ luật này;
• Áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời;
• Tổ chức phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải theo quy định của Bộ luật này, trừ trường hợp vụ án được giải quyết theo thủ tục rút gọn;
• Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn khác theo quy định của Bộ luật này.

Bước 4: Mở phiên tòa xét xử sơ thẩm

Trong thời hạn 01 tháng, kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử, Tòa án phải mở phiên tòa; trường hợp có lý do chính đáng thì thời hạn này là 02 tháng

Bước 5: Thẩm phán ban hành bản án hoặc quyết định công nhận sự thỏa thuận của các bên về việc giải quyết tranh chấp chồng lấn đất đai

Bước 6: Giải quyết theo thủ tục phúc thẩm nếu có kháng cáo, kháng nghị

Theo quy định của Điều 270, Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thì Tòa án cấp phúc thẩm trực tiếp xét xử lại vụ án mà bản án, quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm chưa có hiệu lực pháp luật bị kháng cáo, kháng nghị.

Thời hạn kháng cáo bản án sơ thẩm là 15 ngày kể từ ngày tuyên án

• Đối với đương sự không có mặt tại phiên tòa hoặc không có mặt khi tuyên án mà có lý do chính đáng thì thời hạn kháng cáo được tính từ ngày họ nhận được bản án hoặc bản án được niêm yết.
• Đối với trường hợp đương sự đã tham gia phiên tòa nhưng vắng mặt khi Tòa án tuyên án mà không có lý do chính đáng thì thời hạn kháng cáo được tính từ ngày tuyên án

Xem thêm: 

Thủ tục khởi kiện đòi lại nhà đất cho mượn, ở nhờ

Thủ tục khởi kiện đòi lại đất do nhờ anh em trông coi

Dịch vụ Luật sư khởi kiện đòi lại đất cho ở nhờ

Với đội ngũ luật sư có nhiều kinh nghiệm về lĩnh vực tranh chấp đất đai được đúc kết từ các vụ tranh chấp Long Phan PMT cung cấp các dịch vụ:

• Tư vấn soạn thảo hồ sơ khởi kiện
• Tư vấn giải quyết tranh chấp giao dịch cho mượn đất ở nhờ
• Đại diện khách hàng tham gia giải quyết tranh chấp
• Tư vấn toàn diện các vấn đề liên quan đến tranh chấp
• Cử luật sư tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho khách hàng.

Trên đây là bài viết Thủ tục khởi kiện đòi lại nhà đất cho mượn, cho ở nhờ. Quý khách hàng có nhu cầu được tư vấn pháp luật hãy liên hệ ngay đến Luật sư giải quyết tranh chấp đất cho ở nhờ của công ty luật Long Phan PMT qua hotline 1900636387 để được hỗ trợ kịp thời.

Xin cảm ơn.